Banka Kredileri Eğilim Anketi Nedir?

Bankacılık Sistemi

Ekonomi de finansman sektörü içinde bankalar önemli bir yere sahiptir. Bankalar, fon fazlası olanlardan toplanan kaynakların fon ihtiyacı olan gerçek veya tüzel kişilere, verilen kısa veya uzun vadeli kredi olarak araçlık eden finansal kuruluşlardır. Bankaların tasarruflar ve yatırımlar arasında ki değişimin en uygun biçimde gerçekleşmesini sağlayan kuruluşlar olarak da önemli bir görevi yerine getirmektedirler. Ayrıca bankaların ekonomide fon aktarımı sağlamak dışında kaydi para yaratmak, para ve maliye politikalarının yürütülmesine yardımcı olmak, gelir ve servet dağılımını etkilemek gibi ekonomide başka fonksiyonlara da sahiptir. Bankacılık sektörünün güçlü ve sağlam olması, ülke ekonomileri etkisi açısından, bankacılık sektörünün büyümesi ,gelişmesi içinde bi o kadar güçlü ve sağlam olacaktır. Ekonomik büyüme ve gelişen bankacılık sektörünün güçlü olması, ülke ekonomilerinin de güçlü olmasını sağlar.

Günümüzde bankalar mevduat ve kredi işlemleri dışında farklı işlemlerde sağlarlar bunlar ;

• Finansal işlemlerde aracılık görevini üstlenirler

• Ülke ekonomisinin kredi ve para politikalarının uygulanmasını destekler.

• Menkul kıymetler yatırımlarının işlemlerini gerçekleştirirler.

• Kıymetli varlıkların korunması sağlarlar.

• Ödeme kolaylık sağlarlar.(kredi kartı , banka kartı)

• İç ve dış ticaret işlemlerine aracılık yaparlar.

Bankalar yalnızca bu belirtilen parasal konularda işlem yapmazlar. Ülke ekonomisinde, finansman yapısının güçlü olması bankalar sayesinde olmaktadır. Ülke ekonomisinin makro ekonomik istikrarının sağlanmasına yardımcı olan kurum ve kuruluşlardır. Sonuç olarak söyleyebiliriz ki bankacılık sektörü , ülkenin ekonomisi için hızlı ekonomik büyüme ve gelişmenin ilerlemesinde önemli bir araçtır.

Türk Bankacılık Sistemi

Türk ekonomisinin kalkınması ve büyümesinde önemli kritik rol oynayan finansal kuruluşlardır. Türkiyede özellikle 1980 sonrası yaşanan serbestleşme sonucunda bankacılık sektörü hız kazanmıştır. Türkiye’de bankacılık sitemi toplam aktiflerin finansal sistemde ki kurumların toplam içindeki payı %90 civarındadır. Finansal sistemin ağırlıklı kısmını bankacılık sisteminin oluşturulduğu ve istikrarlı bir büyüme kaydedileceği düşünülmektedir.

Türk bankacılık sisteminde bankalar faaliyet alanlarına, niteliklerine ve tabi oldukları hükümlere göre ayrılırlar. Yukarıda ki tabloda görüldüğü gibi bankalar faaliyet alanlarına göre ; mevduat ve katılım bankaları , kalkınma ve yatırım bankaları niteliklerine göre ; Türkiye’de ve yurt dışında kurulan bankalar tabi oldukları hükümlere göre ; özel ve kamu bankaları olarak sınıflandırılır. Türk bankacılık sektöründe EYLÜL 2018 itibari ile ; 34 mevduat , 13 kalkınma ve yatırım, 5 katılım bankası olmak üzere 52 banka faaliyet göstermektedir. Türk bankacılık sektörünün aktif büyüklüğü EYLÜK 2018 döneminde bir önceki çeyreğe göre %14.7 artarak 4.211 milyar tl olmuştur.

Türkiye bankacılık sektörü temel göstergeler raporu 2018 verilerine göre; Türk bankacılık sektörünün aktif büyüklüğünün GSYH’ya oranı 2017 yıl sonu itibari ile 1.05 olarak gerçekleşmiştir. Eylül 2018 dönemi itibari ile Türk bankacılık sektörünün net dönem karı 42 milyar tl dir. Eylül 2018 döneminde toplam kredi tutarı 2.588 milyar tl olup söz konusu tutarın 1.492 milyar tl’si Türk parası kredilerinden 1.096 milyar tl’si yabancı para kredilerinden oluşmaktadır. Kredi içerisinde ticari ve kurumsal kredilerin payı %54, kobi kredilerinin payı %26 ve tüketici kredilerinin(kredi kartı dahil) payı %26dır.

Banka Kredileri Eğilim Anketi

Ülke ekonomisinde büyümenin önemli bir finansman faktörü olan banka kredilerinin izlenmesi ve kredi arzını etkileyen durumlarda gerçekleşen ve gerçekleşmesi beklenilen değişimlerin, bu değişimleri etkileyen faktörlerin ve kredi talebinin değerlendirilmesi amaçlanmaktadır.

Banka kredileri eğilim anketinde 2018’in 4’ncü çeyreğine ilişkin incelemeler yapıldığında bankaların, tüm kredi türleri için sıkılaştırmaya yönelik önemli faktörlerden birinin ekonomik faaliyetlere ilişkin beklentileridir. Anket sonuçalrı incelendiğinde işletmelerin kredilere olan talepleri azalmıştır. 2019 yılı ilk çeyreğine ilişkin beklentileri göze aldığımızda bu taleplerin azalışa devam edeceği yönündedir.

• Kredilere uygulanan standartlar ; incelendiğinde bankalar işletmelere verilen kredilerde uygulanan standartların geçen dönemin beklentileri üzerinde sıkılaşmıştır. Bu beklentilerin daralmasından etkili faktörler, teminatlara ilişkin riskler, ekonomik faaliyetlere ilişkin beklentiler olduğunu söyleyebiliriz.

• Kredi talepleri ; 2018 yılı kredi talepleri incelendiğinde işletmelerin banka kredilerine olan talebi azalış göstermektedir.

Tablo 3 ‘de görüldüğü üzere 2019 yılında aynı ayın çeyreğine göre tüm kredi türlerinde azalış beklenmektedir. Talebi artırıcı yönde etkileyen faktörler bulunmamaktadır.

• Kredi koşulları ve kuralları ; işletmelere verilen kredi uygulamalarında kredi koşul ve kurallarına bakılarak orta düzeyde kredilerde kar marjı azalırken , daha riskli krediler üzerinde kar marjının arttığı gözlemlenmiştir. Konut kredilerine uygulanan kredi koşullarına bakıldığında ise daha riskli krediler üzerinde kar marjı azalırken, orta düzeyli krediler üzerinde kar marjı artırıldığı ayrıca teminat ihtiyacı , faiz dışında alınan ücret ve komisyonların koşul ve kurallarında daraldığı görülmektedir.

• Fonlama koşulları ; bankaların fon sağlama imkanları incelendiğinde yurt içi ve yurt dışı fonlama koşullarında ki daralmanın zayıflayarak devam ettiği görülür.

Banka kredileri eğilim anketine ilişkin uygulama değişiklikleri ;

1. a) kredinin kullandırıldığı para cinsi ayrımı

b) fonlama koşullarına ilişkin soruların eklenmesi

2. a) kredi yada kredi limitinin büyüklüğü sorusunun eklenmesi

b) yurt dışı fonlama koşullarını etkileyen faktörlerin ilişkin soruların eklenmesi

3. banka kredileri eğilim anketinin yöntemi değiştirilerek 3 aylık değil 1 yıllık ağırlıklama yöntemi eklenmesi

• BEKLENTİ ANKETİ ; ile finansal ve reel karar alıcı ve uzmanların çeşitli makro ekonomik değişkenlerle ilgili beklentilerinin hedeflenmesi amaçlanır.

• Enflasyon beklentileri (aylık-yıllık)

• Faiz beklentileri

• Döviz kuru beklentileri

• Cari işlemler dengesi beklentileri

• GSYH büyüme hareketleri

Beklentiler her değişken için hesaplanan ortalamayı verir.

Finansal Hizmetler Endeksi ve Güven

Finansal hizmetler sektöründe ki eğilim ve beklentilerin araştırılması iş durumu , talep , istihdam, faaliyet giderleri, gelirleri, kar, yurt içi ve yurt dışı piyasalarının üretimi ve rekabet güçlerine ilişkin araştırılan verilerin göstergeleştirilmesi ve bu sorulara verilen cevaplara oluşturulan finansal güven endeksi çıkarılmasıdır.

İktisadi Yönelim Endeksi

Ekonomik faaliyetlerin yönünü tahmin edebilmek amacıyla sanayide(imalat) faaliyet gösteren ve ülke ekonomisine yön veren eğilimlerin hareketliliği izlenerek çıkarılan istatistikler ve güven endeksidir.

Tüketici Eğilim Endeksi ve Tüketici Güven Endeksi

Tüketime yönelik olan mal ve hizmetlerin hane halkı tarafından zaman içindeki değişimini esas alır. Fiyatların değişimini hesaplayarak enflasyon oranını hesaplamaktadır.

It=wi* (Pit/PAralik(t-1)) * IAralik(t-1)

I=w * (Pi/Po) Po: temel yıl fiyatı Pi: cari ay fiyatı wi : yeni ağırlık

t; zaman I;endeks

Tüketici fiyat endeksi verilerine göre bakacak olursak aralık 2018 tüfe 6 aylık %0.40 düştüğü görülmektedir.

Yatırım Eğilim İstatistikleri

 Sanayide (imalat) yatırıma yönelik eğilimleri, yapısını ve kararlarını etkileyen faktörleri ile açıklayan istatistiksel göstergelerdir.

• Yatırım planları
• Yatırım yapısı
• Yatırımı etkileyen unsurlar
• Talep faktörünün yatırıma etkisi
• Finans faktörünün yatırıma etkisi
• Beklenen karların yatırıma etkisi
• Teknik faktörlerin yatırıma etkisi
• Diğer faktörlerin yatırıma etkisi

Kübra Topçu

KAYNAKÇA

• http://www.tuik.gov.tr/HbGetirHTML.do?id=30848
• https://www.tcmb.gov.tr/
• https://www.eritela.com/bankaciligin-gelisimi/
• http://www.ekodialog.com/Makaleler/turk-bankacilik-sistemi.html
• https://www.bddk.org.tr/Duyurular/Turk-Bankacilik-Sektoru-Temel-Gostergeler-Raporu-Eylul-2018-yayinlanmistir/667
• https://www.grafiknediyor.com/img/KurumOnerileri/5ec2f3784ac2c797f525f6b75ffd598d89b3b6afpdf.pdf
• http://dergipark.gov.tr/download/article-file/30009