İçindekiler
Stagflasyon
Stagflasyon, iktisadi olarak durgunluk ve enflasyonun aynı anda yaşanması anlamına gelmektedir. Makro ekonomik göstergelerden stagflasyon yaşanan ülke de büyümenin yaşandığı, üretimin azaldığı, işsizlik oranlarının yüksek olduğu ortamlarda enflasyonun artması olarak ifade edilmektedir.
İktisadi olarak işsizlik ve enflasyon arasında ters yönlü bir ilişki vardır. İşsizlik arttığı zaman enflasyonun düşmesi, enflasyon arttığında ise işsizliğin düşmesi gerekmektedir. Fakat 1973’lü yıllarda yaşanan petrol krizi ile işsizlik ve enflasyon birlikte artış gösterdiği görülmüştür. Yani her iki ekonomik göstergenin olumsuzluğunun aynı anda yaşanabileceği anlaşılmıştır.
Stagflasyonun Nedenleri
- Ücretlerin atmasına sebep olur.
- Olumsuz sonuçlar yaratan para ve maliye politikası
- Enerji kaynaklarının fiyatının artması
- Tüketimin artış göstermesi
- Para arzının üretimden fazla yükselmesi
- Finansal krizlerde ve döviz kurunda yaşanan istikrarsızlık
Stagflasyonun Sonuçları
- İşsizliği yükseltir.
- Enflasyondaki yükselme yatırımları yavaşlatır.
- Devlet tüketimi azaltıcı politikalar izler.
- Maliyetler yükselir.
- Zorunlu gıda maddelerinin fiyatları yükselir.
- Döviz kurunda ki istikrarsızlık sonucu spekülatörler oluşur.
Stagflasyon ile Mücadele
Stagflasyonun oluşmasının temelinde enflasyon ve işsizlik sorunu yaşanmaktadır. Ve bu sorunların aynı anda çözülmesi gerekmektedir. Enflasyonu sabit tutup işsizlik sorunun çözmek ya da işsizliği sabit tutup enflasyon sorununu çözmek sorunun aşılmasında yeterli olmaz. Bu sorunların ikisi de birlikte çözülmesi gerekir. Stagflasyon ile mücadele de mikro tabanlı yöntemler uygulanmıştır. Bu yöntemler arasında gelirler politikası, vergi temelli gelirler politikası, indeksleme, üretime teşvik politikaları ve toplam arz, Sektörel ve Bölgesel politikalar yer almaktadır.
Gelir Politikası
Enflasyon üzerinde etki yaratan fiyat ve ücretlerdeki yükseliş sorununu engelleyen veya sınırlandıran politikalar içermektedir. Stagflasyonun temelinde fiyat ve ücretlerdeki yükselişin kontrol altına alınması gerekmektedir. Fiyat ve ücretlerdeki yükselişin kontrol altına alınması da gelirler politikası ile sağlanacaktır. Gelirler politikası toplam talebe ve toplam arza etki eden değişkenlere kontrol sağlamaktadır. Gelirler politikası içerisinde enflasyonu oluşturan ve enflasyonun yükselişini etkileyen faktörleri engellemek veya etkileri minimum seviyeye düşürmek için başta en hafiften olmak üzere en serte doğru önlemler alınmıştır. Hafif önlemler içerisinde ücret ve fiyatları yükselten firmaları kontrol altına almaktadır. Enflasyonla mücadele politikasının amacı: fiyatlardaki ortalama artış oranının kaynaklardaki dağılıma etki etmeden düşürülmesini desteklemek üzere eksik rekabet piyasalarının üzerinde durmaktadır. Eksik rekabet piyasasında meydana gelen ücret ve fiyatların yüksek seviye de ilerleyeceğinden dolayı bunların oluşmasını engellemek için gelirler politikasının etkili olacağı düşünülmektedir.
Vergi Temelli Gelir Politikası
Vergi sisteminin parasal ücret yükselişlerini engellemek için kullanılan politikadır. Vergi temelli gelirler politikası, hükümetin belirlemiş olduğu fiyat ve ücretlerin üzerine çıkmayan firmaların vergisinde indirim avantajı sağlayan, bu fiyat ve ücretlerin üzerine çıkan firmalara ise vergi yükümlülüklerini arttıracak politikalar izlemesidir.
İNDEKSLEME: Nominal değişkenleri belirlenmiş bir fiyat indeksi kullanarak reel değerine çevirmektir.
Üretim teşvikleri
Keynesyen görüşünde ekonomideki istikrarsızlığın nedeni talebin yetersiz kalmasıdır. Üretim odaklı ekonomistler ekonomideki istikrarsızlığın arz ve üretimden meydana gelerek arz şokları olduğunu savunmaktadırlar. Üretim odaklı ekonomistler ham madde üzerinden alınan vergilerin yüksek olması nedeniyle maliyetleri yükselttiğini ve toplam üretimi etkilediğini ileri sürmektedirler.
Sektörel ve Bölgesel Politikalar
Fiyatlardaki yükseliş ve işsizliğin ortaya çıkması makro nedenlerin dışında Sektörel ve Bölgesel olarak da ortaya çıkabilir. Fiyatlardaki yükseliş ve işsizliğin ortaya çıkması sorunları belirlendikten sonra sektörlerin makro çözümlerden ziyade mikro çözümlerle sorunlarını aşması gerekir.
Sündüz Uzun
bilader su’u başka bir hostta domainde açın artık ya derinlik görmek istiyor bu millet borsaya yatırım yapmak icin