Fitch Nedir?

Fitch veya diğer adıyla Fitch Ratings, 1913 yılında, ABD’li John Knowles tarafından New York’ta Fitch Publishing Company ismi ile Fitch Group altında kurulmuş olan kredi decerelendirme kuruluşudur. FG bünyesinde yer alan Fitch Ratings 1975 yılında günümüze dünyaca bilinen üç istatistik değerlendirme kuruluşundan biri olarak kabul edilmiştir. Diğer önemli, ayrıca da ABD Güvenlik ve Döviz Komisyonu tarafından tanınan üç önemli kredi derecelendirme kuruluşu ise Moody’s, Standarts & Poor’s.

Fitch Ratings Ne Demek?

Fitch Ratings’in Dünyada iki ayrı merkezi bulunmaktadır. Bunlar İngiltere’nin başkenti Londra ve ABD’nin New York kentinde yer almaktadır. Kurum daha önce de bahsettiğimiz ulusal olarak da tanınan üç büyük kredi kuruluşunun en küçüğüdür. Bu nedenle Moodys ve Standarts & Poor’s’a göre daha kısıtlı bir pazar payına sahiptir. Bu üç büyük kredi derecelendirme kuruluşu sektörün yüzde doksan beşini ellerinde bulundurmaktadır. Sektörün yüzde seksenini Standarts & Poor’s.ve Moody’s, yüzde on beşini ise Fitch kapsamaktadır. Türkiye’de çok bilmesek de Duff & Phelps ve Dominion Bond da yine bu alanda geriye kalan diğer iki önemli kuruluştur. Fitch, Türkiye’de ofisi ve operasyonları bulunmasına rağmen Türkçe bir internet sitesi bulunmamaktadır. Türkiye ilgili yapılan analizlere göz atmak için tıklayabilirsiniz.

Fitch Derecelendirme Tablosu

Kredi derecelendirme kuruluşları tarafından verilen notlar, ülkelerin mali ve ekonomik sorumluluklarını yerlerine getirme kapasitelerini ifade etmektedir. Derecelendirme yapılırken, ülkelerin cari durumları ve geçmişteki mali performansları incelenir. Bu veriler açıklanırken asıl hedef görülen kitle, yatırımcılardır. Kredi derecelendirme kuruluşları verdikleri notlar ile dünyanın dört bir yanındaki yatırımcılara, yatırımlarının riskleri hakkında fikir sahibi olmalarını sağlamaktadırlar.

Kredi derecelendirme kuruluşları derecelendirmeyi sağlama aşamasında bazı kategoriler kullanmaktadır. Bu kategoriler; harf, sayı ve karışımlarından oluşur. Simgelerle (alfanümerik) adlandırılır. Simgelerin evrensel olması herkes tarafından kolayca anlaşılabilmesini sağlamaktadır.

• ‘AAA’ ve ‘AA’ derecelendirmeleri faiz ödemeleri ve anapara çok güçlü olan kapasiteyi bizlere ifade eder. Aynı zamanda da alınabilecek en yüksek kredi notu olduğu da bilinmektedir.
• ‘A’ ve ‘BBB’ kredi notu ise orta durumu belirtir, olumsuz durumlar göz önünde bulunarak dikkatli olunmalıdır.
• ‘B’ ve ‘BB’ derecesi şirketler veya ülkeler açısından ödemeler gücünün zayıflığını ve de spekülatif hareketlere açık olunduğunu ifade eder.
• ‘CCC’ , ‘CC’, ‘C’, ‘D’ derecelendirmeleri ise şirketlerin veya ülkenin çok yüksek risk içinde bulunduğunu, ödeme yapılamayacağı durumunu belirtir. Aynı zamanda da alınabilecek en kötü derecelendirme notlarıdır. Bu dereceye sahip ülke, şirket veya finansal varlığa yatırım yapmak çok risklidir. Bu ürünlere junk yani çöp yatırımlar denmektedir.

Kredi Derecelendirme Kuruluşu raporları Neden Önemlidir?

Fitch ve diğer önemli iki büyük kredi derecelendirme kuruluşlarının belirlediği notlara göre; ülkeler ve şirketler uzun ve kısa dönem kredi notlarını belirlediğinde yatırımcı şirketler ve yine ülkeler üzerinde önemli karar yetkisi oluştururlar ve verilen bu kredi notları dikkate alınır. Ülke ve şirketlerin mali sorumluluk bilincini yerine getirme durumunu da ifade ettiğinden zaten daha önce bahsetmiştik. Bu da yatırımcılar için garanti ve güven duygusunu arttırmaktadır. Ekonomide genel risk durumunu sınırlandırarak yatırım bilinci geliştirmeye teşvik sağlar aynı zamanda da yatırımcının kendini güvende hissetmesini de sağlayarak mali işlemlerin etkinliği arttırılır. Piyasaların ulusallaşması açısından da önemli bir yeri vardır kredi derecelendirme kuruluşları tarafından verilen kredi notunun.

Türkiye’nin Kredi Notu Analizi

Türkiye derecelendirme kuruluşu ile ilk kez 1991 yılında tanışmış ilk notunu ise 1992 yılında Standart & Poor’s tarafından ‘BBB’ not görünümü olarak da durağan adlandırılacak şekilde değerlendirilmiştir. Türkiye içerisinde ofisi bulunan tek kredi değerlendirme kuruluşu Fitch’dir. Türkiye için kredi değerlendirme geçmişimizi incelediğimizde en yüksek derecelendirme notlarımız başlangıç yılı olan 1992 ve cari dönemi ifade eden 2013 yılındadır. Kredi derecelendirme kuruluşlarının uzun dönemde bakıldığında not trendleri genel olarak benzerdir. Bazı dönemlerde kısmi tutarsızlıklar gözlenmiştir. Genel anlamda bakıldığında; kriz dönemlerinde (1994-2001) sert düşüşler gözlenmiştir. Kimi kredi derecelendirme kuruluşları farklı tepki ve yorumlamalarda bulunmuşlardır. Bu da kredi derecelendirme kuruluşlarının belirlediği metodolojilerin farklılıklarından kaynaklanmaktadır. Örneğin kimileri siyası açıklara kimileri bütçe dengelerini kimileri ekonomik dengelere fazla odaklanmaktadır.

Sevgi Meyzin