LAFTA Nedir? Latin Amerika Serbest Ticaret Bölgesi

Latin Amerika Serbest Ticaret Bölgesi (LAFTA)

LAFTA, Şili, Paraguay, Peru ve Uruguay’ın kurucu ülke olduğu Latin Amerika Serbest Ticaret Bölgesi Anlaşması anlamına gelmektedir. 1 Şubat 1960’da imzalanan Montevideo Antlaşması ile kurulmuştur. Kurucularından üçü Arjantin, Brezilya ve Meksika bölgenin en geniş ekonomileri durumundadır. Diğer kurucu ülkeler ise; Şili, Paraguay, Peru ve Uruguay’dır. Ayrıca 1961 yılında Kolombiya ve Ekvator, 1966 yılında Venezuela ve 1967’de Bolivya LAFTA’ ya katılmışlardır. Söz konusu ekonomik birleşmenin bütünlüğü (Guyana, Surinam ve Fransız Ginesi dışında) tüm Güney Amerika ve Meksika’yı içine alan bir boyuta ulaşmıştır.

Serbest ticaret teorisi kişisel çıkarların sürekliliğinin devam etmesi, düşüncesinin uluslararası ticarete de uygulanmasıdır. Belirli hipotezler altında, uluslararası serbest mal değişiminden, her iki tarafında faydalanacağı görüşüne dayanmaktadır. Serbest ticaret düşüncesinde sadece bir toplumsal sınıf veya ülke değil, bütün insanlık “en büyük sayı için en büyük mutluluk” görüşü içinde konu edilir. Fizyokratların Liberal felsefeye mutabık bir görüşle savunduğu serbest dış ticaret A. Smith’ den sonra klasik okul tarafından devam ettirilmiştir.

Latin Amerika’da yaşayan göçmenler, özellikle Avrupalılar büyük şirketler kurarak ticari tarım ve sanayi işleri ile ilgilenmektedirler. Genellikle geçime dayalı tarım yapılmaktadır. Yerlilerin yetiştirdiği kahve ,kakao, muz; Avrupalı tüccarlar tarafından alınarak dışarıya satılmaktadır. Honduras muz, Kolombiya kahve, Şili bakır ve Küba şeker kamışı ihracatı ile bilinmektedir. Latin Amerika ülkeleri ağır dış borç yükü altında olan az gelişmiş ülkeler grubu içindedir. Gelir dağılımında büyük ölçüde uçurumlar bulunmaktadır. Nüfusun beşte ikisi fakirdir. 60 milyonu aşan nüfus, zor şartlar altında beslenmekte ve yoksulluk sınırının altında yaşamlarını sürdürmektedirler.

Ülkelerin çoğu tarım ve hayvansal ürünler, işlenmemiş maden ve petrol ihraç etmektedir. Buna karşılık sanayi ürünleri, özellikle tüketim malları ve çeşitli makine ekipmanları satın almaktadır. Haiti gibi Karaip adalarındaki birçok ülkeler ile Salvador, Bolivya, Peru, Ekvator ve Brezilya’nın kuzey kesimi sosyal baskılar nedeniyle gelişememiştir. Orta Meksika, Venezuela’nın orta bölümü, Kolombiya Andları, Şili’nin orta bölümü, Brezilya’nın güney kesimi Rio De La Plato civarındaki Pampalar modern sanayi tesislerinin kurulduğu önemli merkezler arasındadır. Latin Amerika Birliği, Latin Amerika Ekonomik sistemi, Orta Amerika Ekonomik Birliği, Karaip Topluluğu, Güney Amerika Ortak Pazarı gibi kuruluşlar bölgenin ekonomik ve sosyal yönden ayrı bir güç oluşturmaya, dünyadaki diğer sosyal ve ekonomik kuruluşlarla işbirliği ve rekabeti sağlamaya uğraşmaktadır. Latin Amerika ülkeleri ham madde zenginlikleri yönünden gelişmiş ülkelere kaynak haline gelmiştir. Dünya buğday üretiminin dörtte birini, mısır ve kahvenin yarısını, şekerin üçte birini bünyesinde barındırmaktadır. Maden yataklarından petrol ve demirin üçte bir kadarını, kömür ve altının beşte biri, gümüş ve bakırın yarısı bu ülkede yer almaktadır. Diğer ülkelerden bir kaçına bakacak olursak;

LAFTA ÜYELERİ

KOLOMBİYA

Nüfusun geçimi tarıma dayalıdır. Başlıca tarım ürünleri; kahve, muz, pirinç, mısır, şeker kamışı, yağlı tohumlu bitkiler ve tütündür. Ülkenin kuzey sahillerinde dünyanın zengin kömür yatakları bulunmaktadır. Ayrıca ülkede doğal gaz, nikel, altın ve bakır madenleri e bulunur. Ülkede kokain yani uyuşturucu maddenin ardı arkası kesilememektedir. Son yıllarda ülkede üretilen kokain kaçakçılığının önüne geçilmesi için çalışmalar yapılmaktadır.

ŞİLİ

Peru ve Bolivya’nın yenilmesiyle kuzey kesimdeki zengin maden yataklarını ele geçirmiştir. Ülkenin ene önemli geliri bakırdır. ABD bu madenin üretimini durdurmuştur. ABD ülkeye ambargo uygulamıştır. Bu ambargo uygulamasından dolayı Allede yönetimini zayıflatmıştır. Ülke nüfusunun beşte dördü kentlere göçmüştür. Tarım ürünlerine; buğday, mısır, şeker pancarı, üzüm, sebze ve meyveler oluşturmaktadır. Güney Amerika’nın en zengin ülkesi Şili‘dir. 150 milyarı aşkın dış ticareti vardır.

URUGUAY

Uruguay tarım ürünleri ihracatçısıdır. Başlıca ürünleri ise; işlenmiş et, yün, deri, tekstil, ayakkabı, deriden yapılmış giyim eşyaları, çimento ve işlenmiş petroldür. Avlanan balıkların bir bölümü de dışarıya gönderilmektedir. Dış ticaret istikrarı yerinde olan ülke komşuları ile ABD, ÇİN ve ALMANYA ile alışveriş yapmaktadır.

SONUÇ

Lafta anlaşması amaçlarını uygulayamamıştır. Ekonomik birleşme amaçlanmış fakat genel anlamda ülke vatandaşları tarımla uğraştığı için sanayileşme gerçekleşememiştir. Ülkede genellikle göçmenler şirketler kurarak ticaretle uğraştıkları için ülke göçmenler sayesinde kalkınabilmiştir. Latin Amerika ülkeleri genellikle az gelişmiş ülkelerdir. Bu nedenle 1980 yılında süresi dolan Montevideo anlaşmasını yenilemek için yapılan görüşmeler başarısız olunca, LAFTA resmen sona ermiştir. Lafta anlaşması sona erince yerine Nafta anlaşması yapılmıştır.

KAYNAKÇA

• PROF. DR. H.C.İBRAHİM ATALAY KITALAR COĞRAFYASI 1. BASKI
• https://tr.bestarticleonline.com/latin-american-free-trade-association
• http://www.nuveforum.net/744-bolgelere-gore-tarih/19054-latin-amerika/
• https://www.nedir.com/latin-amerika
• https://www.turkcebilgi.com/latin_amerika
• http://www.bilgiustaniz.com/latin-amerika-nerededir-hakkinda-bilgi/