YatırımKredi Piyasada Yatırım – Kredi – Proje – Finans ve Ekonomi Analiz Rehberiniz
Açığa Satış Nedir?
Borsada açığa satış işlemi yani ‘short selling’ portföyde olmayan yani sahip olunmayan enstrümanların satılması işlemine denir. Piyasada bir yatırım ürünün en düşük fiyatı 0 olabilir ama maksimum fiyat sonsuza gidebilir. Bu yüzden düşüş yönlü pozisyonlar “short” yani kısa yükseliş yönlü pozisyonlar “long” yani uzun ismini alır. Açıklamak gerekirse, bir mal henüz elinde değilken satış işlemini yapan kişinin belirli bir vadenin sonunda satın alan kişiye ulaştırmasıdır. Açığa satma işlemi borsada en aktif işlem gören satış türlerinden biridir ancak aynı zamanda riski de en yüksek işlemler arasındadır. Bunun sebebi ise sahip olunmayan hisselerin satışa çıkarılması ve satın alınması durumudur.
Açığa Satış İşlemi Kuralları Nelerdir ?
Açığa satma işlemi yapılabilmesi için öncelikle bir aracı kurum ile çalışılması gerekmektedir. Bu kurum açığa satma özelliğini kullandırabilmesi için ‘’açığa satma işlemi yaptırabilir belgesi’ ne sahip olmalıdır. Açığa satma işlem özelliğini kullanabilmek için aracı kurum ile aranızda açığa satma işlemi sözleşmesi imzalamalısınız. Çalıştığınız kurumda da Kısa Pozisyon için yapılacak işleminin minimum %35’i tutarında bakiye bulunması gerekmektedir. Bu işlemleri gerçekleştirdikten sonra Kısa Pozisyon özelliğini kullanmaya başlayabilirsiniz. Açığa satma işlemi hisse senetleri üzerinde uygulanır. Söz konusu olan şirket çalışanları ve ‘eşleri, çocukları’ dahil bu özelliği kullanması yasaktır. Bu SPK kurallarına göre suç teşkil etmektedir. Bu gibi yasaklar detaylı bir şekilde SPK bildirgesinde yer almaktadır. Borsa İstanbul SPK mevzuatlarına bağlı yasal bir piyasadır ve bundan dolayı tüm işlemlerde prosedürlere uygun ilerlenmesi gerekmektedir.
Açığa Satış Nasıl Yapılır ?
Borsa İstanbul günlük fiyat veri bülteninde açığa satma işlemine konu olan ürünlerin fiyat seviyeleri, miktarı ve sözleşmenin adetlerini bildirir. Bildirilen ürünlerden, değerinin düşeceğini ön gördükleriniz üzerinde bu özelliği kullanabilirsiniz. Açığa satma yapacağınızda bu emri vermeniz gerekir ve başka bir emir verdikten sonra bu emri kullanamazsınız. Çalıştığınız aracı kurum işlem yapılacak hisse senedini başka bir yatırımcı hesabından veya piyasadan ödünç alarak sizin adınıza satış gerçekleştirir. Buradaki olay yatırım aracını yani açığa satma konu olan ürünü değeri düşmeden önce yüksek fiyata satmaktır. Değer düştüğünde ise alım yapmaktır. Böylece fiyatlar düştüğünde de kazanç elde edilmektedir.
Açığa Satış Örnek İşlem
Açığa satma işlemine konu olan şirketleri incelediniz ve değerlendirmelerini yaptığınız. Birkaç tane şirketin mali yapısının sağlam olmadığını ve kazanç elde edilebilecek opsiyonu olduğunu gördünüz. Bu durumda hisselerin ileri dönemlerde değerinin düşeceğini öngörmüş olabilirsiniz. Çünkü bu öngörü sonucu doğru olursa zarar edilir. Bu nedenle kazanç elde edebilmek için kısa pozisyon satış işlemi kullanılmalıdır.
Örneğimizde yer alan hissenin 1 lot değerinin 10 TL olduğunu ve 30 gün vadeli olarak 100 lot açığa satışta bulunduğunuzu düşünelim. Bunun sonucunda lotun değeri beklediğiniz gibi 10’dan düşük olursa kar, yüksek olursa ise zarar edilir. Mali durumu kötü olan bir şirket değer kaybetmemek amaçlı, ortaklar ile anlaşmış olabilir. Bu nedenle kısa pozisyon satış yaptığınız değerli menkul kıymetinin takibini çok iyi yapmalısınız. Buna göre değer düşüklüğü yaşamayacağını anladığınız zaman işleminizi sonlandır malısınız. Çünkü lot değeri 10 TL’nin üstüne çıktığında zarar elde edersiniz.
Yazan: Hasan ÇELEBİ
Açığa Satış Yapılan Hisseleri Takip Edersem Kazanır Mıyım?
Açığa Satış İşlemi Ne Demektir?
Açığa satış işlemi; Hisse Senedi üzerinde yapılan ve ait olunmayan sermaye piyasası araçlarının satılmasını veya satışına ilişkin emrin verilmesini ifade eden bir işlemdir. Satıştaki takas yükümlülüğünün ödünç alınan sermaye piyasası araçları ile yerine getirilebilmesi de Kısa Pozisyon olur. Alnus Yatırım tarafından belirlenebilmiş Pay Senetlerinde, mevzuata uygun olarak, Kısa Pozisyon işlemleri yapılabilir. biz de Alnus Yatırım hesabımızda bu esneklikten faydalanabilir, portföyümüzü derinleştirebiliriz.
Açığa satma işlemleri , sahipliği olmayan sermaye piyasasındaki araçlarının satılmasını veya satışındaki emrin verilmesi demektir. Kısa Pozisyon işlemi forex piyasası ve borsada yapılan işlemlerdir. Satış işlemlerinde takas yükümlülüğünün ödünç alınabilen sermaye piyasası araçları ile yerine getirilmesi de açığa satış sayılabilir.
Kısa Pozisyon gerçekleştirmek için emrin en baştan açığa satış emri olarak girilmesi zorunludur. Gerçekleşecek olan açığa satış işlemleri günlük bültende pay oranında, tüm fiyatlar seviyesinde sözleşme ve miktar adetleri belirtilerek bildirilir. Borsada gerçekleşen açığa satış işlemi; birikimlerini de hisse senedi piyasalarında değerlendirebilen çoğu yatırımcılarımızın kullanabildiği en önemli yöntemler arasında görülür. Bunun tek büyük sebebi açığa satış işlemi ile değersizleşen menkul kıymetlerden kazanç edinilebilmesidir.
Biliyoruz ki, değeri düşecek hisseler genellikle tercihi olmayan hisselerdir. Bu sebeple hisselerin alımı bir kar elde etmemesi ile birlikte tam tersi bir zarara uğratır. Elimizde eğer bu hisselerden bulunuyorsa ve değer kaybetme yönündeyse ya hemen satarız ya da uzun sürede elimizde tutmaya devam ederiz. Ancak Kısa Pozisyon işlemleri neticesinde değeri azalacak olan hisse senetlerinden de kar ederiz.
Türleri Nelerdir?
Açığa satış işlemi çok kolay bir şekilde ödünç alınabilmiş menkul kıymetin satılabilmesi işlemi olarak tanımlayabilmek mümkün olabilir. Bu düşünceyle açığa satış işleminin asıl önemini ödünç alma işlemi oluşturabilmektedir. Bu sebeple açığa satma işlemi gerçekleştiren yatırımcının satmak isteyebileceği menkul kıymetleri bulundurması halinde ödünç mekanizmasıyla açığa satma yapması kesinlikle mümkündür. Yukarıdaki bahsedilen konuda açığa satma işlemini iki kısımda değerlendirmek mümkünatı vardır.
Bu yüzden yatırımcılarının satış yaptığı menkul kıymetlere sahip olunmamasına, yani takas zorunluluğunu mutlak surette emanet alarak gerçekleştirebileceği satış işlemine çıplak Kısa Pozisyon denilir. Açığa satma işleminin ikinci bi olayı ise yatırımcılarının sahip olabileceği ancak birkaç nedenden dolayı sahip olabileceği menkul kıymetleri teslim etmek yerine, ödünç alarak takas sorumluluğunu gerçekleştirdiği türüdür ki bu açığa satış işleminde hesap olmasına rağmen Kısa Pozisyon denilir. Hesap olmasına rağmen 11 yapılan açığa satış işleminin çok fazla nedeni bulunabilmektedir.
Neden Yapılır?
Açığa satma çalışmaların bir sonraki bölümlerinde ayrıntılı olarak üzerinde durulacağı teorik olarak sınırı olmayan bir risk taşıyor olmasına rağmen bu işlemlerin yapılmasında birçok sebep bulunur. Bunlardan birincisi fiyat 12 düşüşünden faydalanmaktadır. Yani kısa pozisyon işlemi yapılmasında spekülatif sebepler bulunur. Buna rağmen açığa satışın arkasındaki unsur diğer sebep finansal piyasaların içinde risk alan ve yatırımcıların olası tehlikelerini azaltmaktır.
Risk alan yatırımcı kişiler ise kısa pozisyon satış işlemlerinden yapabilmek sebebi gözeterek bu tehlikelerinden tamamen veya kısmen kaçınılabilmektedir. Açığa satış işlemlerinde uyguladığı başka bir alansa arbitraj işlemidir. Bu işlemlerle yatırımcı piyasaların içerisindeki geçici niteliklerdeki farklılıktan yalnızca kazanç gütmektedir. Çalışmanın bu kısmı kısa pozisyon satış işlemlerinin içerisindeki nedenlerin incelenmesine ayrılmıştır.
İşlem Örnekleri
Bir şirkette çok büyük ölçülerde hisse olan yani kontrol gücü bulunabilen fakat ilerisinde piyasalarda genel olarak düşüşün olabileceğini anlayabilen başka bir yatırımcı düşüşün kendi şirketini de etkileyebileceğini bu yüzden hisse senetlerinin fiyatlarının düşebilecek olduğunu düşünebiliriz. Bundan ayrı olarak, söz konusu yatırımcılar hisse senetlerini genel olarak kayıptan ve kayıplardan kazanç elde edebilmek amacıyla satmak isteyecek, buna karşılık ise bu satışın sonuna doğru şirketin sahiplik oranını düşürüyor olacaktır.
Şirketin kontrolünü elde tutabilmek için bu durumlardaki bir yatırımcı elinde bulundurduğu senetlerini açığa satabilir. Hesabın olmasına karşın açığa satış şişli diyerek tanımlanabilen söz sahibi kısa pozisyon satış türünde yatırımcılar ellerindeki satmış olduğu hisselerinin değiş tokuşunu ödünç almak kaidesiyle gerçekleştirebilecektir.
Yazar: MESUT ARSLAN
Açığa Satış Yapılan Hisseler
Açığa satış yapılan hisseler, Borsa İstanbul sitesinde gün sonunda paylaşılan verilerin kullanılması ile hesaplanmaktadır.
Oynaklık, hissenin en düşük ve en yüksek fiyatları arasında yüzdelik değişimi verir. Eğer hisse yüksek açığa satış işlemine sahip ve oynak ise hissede açıkçı yakalanmış olabilir.
Açığa satış sözleşme sayısı ise, kaç farklı açığa satış emri yollandığını gösterir. Emirlerin çok olması genellikle çok sayıda küçük yatırımcının açığa satış işlemine işaret olabilir.
Gün gün borsa seansı sonu hangi hissede ne kadar açık yapılmış öğrenmek istiyorsanız. Açığa Satış Yapılan Hisseler sayfamızı ziyaret edebilirsiniz. Sayfamız https://www.yatirimkredi.com/aciga-satis-yapilan-hisseler
Kaynakça:
https://www.borsaistanbul.com/urunler-ve-piyasalar/piyasalar/pay-piyasasi/kredili-islem-ve-aciga-satis
https://www.bankalar.org/bilgi-merkezi/aciga-satis-islemi–short-selling-/
