ATM Nedir? Bankamatik ve Kiosk Nedir? |2023

 

ATM Nedir?

ATM ya da Bankamatik, Açılımı Automatic Teller Machine anlamına gelen otomatik para yatırma ve para çekme makinesidir. Kiosk’lar da bankacılık işlemlerinizi kolaylaştıran bir diğer bankacılık ürünüdür. Kart hamillerinin banka kartı veya kredi kartı aracılığıyla yedi gün yirmi dört saat bankacılık sektöründen yararlanabilmelerini sağlayan elektronik makineler olup genel anlamda bankamatik olarak isimlendirilmektedir.

ATM Ne Zaman İcat Edilmiştir?

ATM  ya da BTM fikri ilk olarak Luther Simjian vatandaşların,parasal işlemler yapmasına kolaylık sağlayacak bir bankanın duvarına asılı olan bir makine yapma fikrini atmıştır.1939 yılında kendi icatlarıyla 20 patent alan Luther Simjian’a Citibank tarafından kendi icadı olan ATM makinesini test etmek için başvuruda bulunulmuştur. Fakat bu banka yeni icat için müşterilerinin az talebinden dolayı Otomatik Para Makinesi kullanımına son vermiştir.Tüm bunların yanı sıra ATM makinesinin buluşu ile ilgili farklı isimler anılmakta olup bunlardan ilki İskoçyalı James Goodfellow’dur,ikinci olarak 1966 senesinde John D White’ın icat ettiği bankadan bağımsız çalışan bankamatiklerin ilkidir.

Dünya’nın ilk ATM’si aslen Hindistan doğumlu olup ama İngiltere vatandaşı olan John Shepherd Barron tarafından 27 Haziran 1967 senesinde Londra’daki Barcleys Bankası tarafından halka sunulmuştur.Türkiye’ye ise 15 yıl sonra 1982 yılında İş Bankası tarafından hizmete açılmıştır.Son olarak Dom Wetzel tarafından 1968 senesinde bir BTM/Bankamatik cihazı daha yapılmıştır.

ATM Hakkında Genel Bilgiler

Bankamatiğin ilk icat edildiğinden günümüze kadar fatura ödemeden para yatırmaya kadar birçok bankacılık işlemlerinde kullanılan para ünitesi olup Buluş ilk olarak Reg Varney tarafından kullanılmış, ilk para çekme işlemini gerçekleştirmiştir. ATM adı altında bu cihaz farklı ülkelerde farklı isimlerle anılmaktadır.ABD,İngiltere Avustralya, Güney Afrika gibi ülkelerde BTM olarak adlandırılan bu makine Türkiye’de bankamatik, Canada’da ise ABM olarak adlandırılmaktadır.Bu Bankamatikler, alışveriş merkezleri, havalimanları,tren istasyonları ve insanların kolaylıkla ulaşabilecekleri belirli noktalarda bulunmaktadır. Bankamatik makinelerinde, banka ve kredi kartı bilgilerine ulaşılabilmektedir,bu cihazlardan kart borçları görüntülenebilmektedir aynı zamanda ödeme yapılabilmektedir. Bankamatiklerde genellikle borç öderken herhangi bir komisyon alınmamaktadır ATM’de alınan bu komisyonun tutarı cihazda kullanıcıya bildirilmektedir.

ATM Cihazlarının Bileşenleri

ATM’ler temel olarak iki giriş aygıtı ve dört çıkış aygıtından oluşmaktadır.Kart okuyucu ve klavye Bankamatiklerin, giriş aygıtlarıdır.Hoparlör ,ekran ,fatura yazıcısı ve para yatırma/çekme ünitesi ise çıkış aygıtlarıdır.

Bankamatik güvenliğini sağlamak için bankamatik cihazı kişisel tanımlama numarasını Triple Des yazılımıyla korumaktadır.Kart kullanan müşterilerinin de kişisel verilerinin güvenliği açısından şifrelerinin başka kişiler ile paylaşmamaları ve kolay hatırlanabilen fakat kolay bulunamayacak şifreler seçmeleri konusunda dikkat etmeleri gerekmektedir.

Hakkında Bilmediklerimiz :

ATM’nin ilk kullanıldığı zamanlarda insanlar Bankamatiklerden paralarını çekebilmek için banka içerisinde bulunan veznedeki memurdan makbuz almaları gerekmekteydi bununla birlikte bir seferde en fazla 10£ çekebilmekteydiler. Bankamatikler dünya’nın herhangi bir yerinde her üç dakikada bir hizmete girmektedir.İlk olarak ingiltere’de kullanılmaya başlanan ilk bilgisayar tabanlı yani modern dijital Bankamatik sayesinde vezne memurlarından makbuz alma sorunu ortadan kaldırılmıştır ve böyle vatandaşların Bankamatiklerden anlık olarak para çekme olanağına sahip olmuşlardır.

İngiliz ATM’lerinde bir günde toplamda 730 miyon türk lirasına göre 3.2 milyar tl para çekilmiştir,bu dünya üzerinde bir günde en fazla para çekebilme rekorları arasında sayılmaktadır.Günümüzde Latince’nin ölü bir dil olmasına karşın Vatikan’da tüm Bankamatikler,  dili Latincedir.İngiltere’de BTM cihazından para çalmaya çalışan hırsızları bankaya bildirin bir kimseye 100 bin tl’nin üzerinde ödül kazanma şansına sahiptir.Japonya ve Brazilya’daki şifre yerine parmak izi kullanılmak zorundadır ayrıca Çin gibi bazı ülkelerde Bankamatikler, yüz tanıma sistemi kullanılmaktadır.Amerika’da golf arabalarının içinde mobil ATM cihazları bulunmaktadır bunun sebebi golf oyuncularının nakit eksikliği sıkıntısı yaşamamalarıdır.

Kiosk Nedir?

Kiosk, Türkçe karşılığı olarak köşk anlamına gelen,şekil itibariyle kulübeye benzetilmesinden dolayı İngilizce’de kelime karşılığı kulübe anlamına gelmektedir. Kiosk makineleri dokunmatik ekrana sahip olan bilgi verme amacıyla tasarlanan ve en önemli amacı kurum çalışanarının iş yükünü azaltmaları yanında ve işlemlerini hızlı bir şekilde gerçekleştirerek zamandan kazanmalarını sağlamaktır. Kiosk cihazları özel kurum ve kuruluşlarda borç sorgulama, fatura ödeme gibi işlemlerde kullanılabilmektedir.Maliyeti düşük ve kurulumu kolay olan bu cihazlar ile aynı zamanda şirketler üzerinden pazarlama , satış ve reklam amaçlı kullanılabilmelerinin yanı sıra bilet alma ve jeton alma gibi dağıtım işlemlerinde de kullanılabilmektedir.

Kiosk cihazı ile işlem yapmak isteyen vatandaşlar nüfus müdürlüklerinde bulunan kiosk cihazlarından işlem sağlayabilmektedirler.İşlem yapmadan önce kişilere bir kod verilmektedir ve bu kod ile kişilerin gerekli işlemleri yapmaları mümkündür.Kullanıcılar ilk olarak aldıkları kodu her şifre işleminde olduğu gibi değiştirmeleri ve bilgilerini doğrulamaları gerekmektedir.Belirledikleri yeni şifre kaybolduğunda ise doğrulanan bilgiler ile tekrardan yeni bir şifre alabilmektedirler.Bu doğrulama yapılırken kullanılan verilere Biyometrik veriler denilmektedir.Kişinin parmak izi,fotoğrafı,avuç izi gibi veriler Biyometrik verilere örnek olarak gösterilebilmektedir. Kimlik işlemleri için kiosklar memur ve çalışan ile şifresini paylaşmayarak sistem üzeinden istediği işlemi güvenli bir şekilde gerçekleştirebilmektedir.

Yazar: ÜNAY YEŞİLDAĞ

KAYNAKÇA

• https://www.kacgun.com/kiosk-nedir-kiosk-ne-ise-yarar/
• https://medium.com/@zeyneppollatt/kimlik-i%CC%87%C5%9Flemlerinde-kullan%C4%B1lan-kiosk-nedir
• http://www.smart-kiosk.com/tr/blog/kiosk_nedir.html
• https://yenikimlikrandevu.com/kiosk-nedir-ne-ise-yarar-nerelerde-ve-nasil-kullanilir