YatırımKredi Piyasada Yatırım – Kredi – Proje – Finans ve Ekonomi Analiz Rehberiniz
İçindekiler
Beveridge Eğrisi Nedir?
Beveridge Eğrisi ya da Beveridge Curve, iş gücü (istihdam) piyasasındaki açık iş oranı ya da sayısı ile işsizlik oranı ya da işsiz sayısı arasındaki kısa dönemde negatif ilişkiyi gösteren eğridir. Bu eğriyi İngiliz iktisatçı William Henry Beveridge ortaya koymuştur. Beveridge Eğrisi modeli, bir ekonomide iş gücü (istihdam) hakkında bilgiler vermektedir. Açık iş oranı ile işsizlik oranı arasındaki negatif ilişkiyi gösterir demiştik.
Yani bir ekonomide açık iş oranı (ya da sayısı) ne kadar çok ise işsizlik oranı(ya da sayısı) o kadar az anlamına gelmektedir. Bunun tam tersi bir durumda ise işsiz sayısı ya da oranı ne kadar fazla ise açık iş oranı ya da sayısı o kadar az demektir. Sonuç olarak bir ekonomide işsiz sayısının fazla olması o ekonomide açık iş gücünün yani istihdam imkânlarının az olduğunu gösterir.
Yazının geri kalanında makroekonomide sıklıkla kullanılan ama modern Türkiye makro ekonomi kitaplarında kendisine az yer bulmuş model ve sistem hakkında bilgiler verilmektedir.
Beveridge Raporu Nedir?
William Beveridge 5 Mart 1879’da dünyaya gelmiş İngiliz bir iktisatçıdır.
En önemli eserlerinden birisi de 1942’de çıkardığı Beveridge Raporu’dur. Raporu İngiltere’de sosyal güvenlik hizmetlerini geliştirmek amacıyla yazılmıştır. Bu raporda çalışamayacak durumda olan (ağır hastalar gibi) kişiler için sağlık hizmetlerinin oluşturulması, ailelere yardım edilmesi, ölüm gibi durumlarda aylık bağlanması gibi önemli hakları içeren bir rapordur. Bu raporu ile işsizlik sigortasının gelişmesinde öncü rol üstlenmiştir.
William’in ortaya koyduğu Model, ise en önemli eseri diyebiliriz. Beveridge eğrisi iş gücü piyasasındaki işsiz oranı ile açık iş oranı arasındaki negatif ilişkiyi açıklayan eğridir. Beveridge modelini özetleyecek olursak orijinden 45 derecelik bir köşegen çizdiğimizde köşegenin sağında kalan kısımda işsizlik oranı açık iş oranından büyüktür, köşegenin solunda kalan kısımda ise açık iş oranı işsizlik oranından büyüktür.
İngiliz iktisatçı William, bunun gibi eserleri ile tarihe geçmiştir. William, 1963 yılında Oxford, Birleşik Krallık’da ölmüştür.
Beveridge Eğrisi Nasıl Çizilir?
Beveridge Eğrisi’ni çizmek için orijinden 45 derecelik bir açıyla köşegen doğru çizmemiz gerekmektedir. Bu noktanın solunda kalan kısım bize açık iş sayısını vermektedir. Sağında kalan kısım ise işsiz sayısını vermektedir. Bu doğrunun tam üzerindeki noktalarda ise açık iş gücü ve işsiz sayısı birbirine eşit olacaktır. Bu durum ise ekonomi açısından istenilen durumdur. Bu noktanın üzerinde açık iş gücü ile işsiz sayısı arasında bir denge söz konusudur ve burada tam istihdam sağlanmaktadır.
Doğrunun soluna doğru gidildikçe açık iş sayısı artacak ve işsiz sayısı azalacaktır. Bu durum ekonomi için iyi bir durumdur ve ekonomide canlanmayı ifade eder. Tam tersi durumda doğrunun sağına gidildikçe açık iş gücü azalacak, işsiz sayısı artacaktır. Bu durum ekonomi için kötü bir durumdur ve ekonomide daralma ya da dalgalanmayı ifade eder.
Bunların yanında model, diğer durumlarda orijine yakınlaşıp orijinden uzaklaşabilmektedir. Eğrinin orijinden uzaklaşması olumsuz bir durumdur. Orjinden uzaklaştıkça açık iş gücü azalmakta bununla beraber işsiz sayısı artmaktadır. Bununla birlikte bir nüfus artışı söz konusu olduğunda doğal işsizlik artacağı için Eğri sağa doğru kayacaktır. Tam tersi söz konusu olduğundan Eğri, orijine doğru yaklaştığında ise açık iş sayısı artmakta ve işsiz sayısı azalmaktadır. Bu ekonomi için bir canlılık ifade eder. Bu durum emek piyasasının etkin halde olduğunu gösterir.
Beveridge Eğrisi Nasıl Yorumlanır?
Beveridge Modeli bize açık iş sayısı ya da oranı ile işsiz sayısı ya da oranı arasındaki negatif ilişkiyi anlatır. Beveridge Eğrisi orijine ne kadar yakınsa açık iş gücü o kadar yüksek işsiz sayısının ise o kadar az olduğunu anlatmaktadır. Model, bu durumda bize ekonomideki canlılığı anlatır. Orijinden uzaklaştıkça ise tam tersi durum söz konusudur. Orijinden uzaklaştıkça açık iş gücü azalır, işsiz sayısı artar. Bu durumda bize ekonomideki dalgalanmayı anlatmaktadır.
Orijinden çıkan köşegenin her noktasında ise tam istihdam söz konusudur. Orijinden çıkan köşegenin üzerindeki her noktada açık iş sayısı ya da oranı ile işsiz sayısı ya da işsiz oranı birbirine eşittir. Bu durumda iş piyasası dengededir.
Ayrıca Beveridge Eğrisi orijinden uzaklaştıkça ekonomi için olumsuz durumu ifade etmektedir. Orijinden uzaklaştıkça işsizlik artacak iş gücü ise azalacaktır. Bu da ekonomide istenmeyen bir durumdur. Beveridge Eğrisi orijine ne kadar yakın ise istihdam piyasası o kadar iyi demektir. İş gücü işsizlere istihdam sağlıyor demektir.
Türkiye’nin Beveridge Eğrisi Nasıldır?
İşsizlik Türkiye’nin yıllardır önüne geçemediği temel sorunlardan biridir. Türkiye ithalata dayalı bir ülke konumundadır. Türkiye mal ve hizmetlerini kendisi üretmek yerine ithal etmeyi tercih ettiği için üretimin yetersiz kalmasından dolayı işsizlik oranı yüksektir. İş gücü iş talebinde yetersiz kalmaktadır. Son yıllardaki işsizlik oranlarına bakacak olursak; ağustos ayını baz aldığımızda 2017 ağustos işsizlik oranı %10.6, 2018 ağustos ayı işsizlik oranı 11.1 ve son olarak en son TÜİK tarafından açıklanan en güncel işsizlik rakamı 2019 ağustos ayı için %14’tür. Bu sonuçlardan da anlayacağımız gibi işsizlik sürekli artarak devam etmektedir.
Eğriye bakacak olursak Türkiye’nin Beveridge Eğrisi’nin orijinden uzak ve köşegenden çıkan doğrunun sol tarafında kaldığını söylememiz mümkündür. Yani açık iş oranı işsizlik oranından küçüktür. Yeterli istihdamı sağlayamamaktadır.
Yazar: HAKAN KAARDENİZ
Kaynakça
- https://www.mahrecler.com/
- https://ekonomihukuk.com/
- http://tuik.gov.tr/
- https://www.paraborsa.net/
- https://www.sozkimin.com
