Bononun Tanımı

Bono; Vadesi 60 günden az – 360 günden fazla olmayan, çıkarılan kurum tarafından ödeme, ispat ve teminat amacıyla kullanılan menkul kıymetlerdir. iki taraf arasında düzenlenir ve üzerinde yazan miktarın belirli bir süre sonunda ödeneceğini bildiren ticari bir belgedir. Emre muharrer senet olarak da bilinir. Bono da alacaklı (lehtar) ve borçlu (muhatap) taraflar vardır. Borçlu taraf devlet ya da şirkettir. Alacaklı tarafı ise yatırımcılardır. Yapısal olarak düşük risk içerdiğinden, güvenli yatırım araçlarından biri olarak kabul edilir. Devlet ya da şirketler aracılığıyla piyasaya sürülür. Şirketler bono çıkararak, bonoda belirtilen miktarı, süre sonunda yatırımcısına ödemeyi garanti eder. Bir yatırım amacı olarak bonodan sağlanacak kazanç, kullanım süresi boyunca ana paraya işletilen faizdir. Vadesi gelen borçlara vade süresince işletilen faiz oranı yansıtılarak ödeme yapılır.

Bonolar farklı çeşitleri ile karşımıza çıkar. Bu çeşitlilik ise çıkardığı kurum, amaç gibi seçenekler ile farklılık gösterir. Bono türleri aşağıdakiler gibidir.

Hazine ve Devlet Bonosu

En güvenli bono çeşididir. Çünkü devletin kendi ihtiyaçları karşılaması için bonolar çıkartır. T.C. Hazinesi tarafından çıkartılır. Vadesi geldiğinde ödenir. Ülke para birimi olduğu gibi döviz olarak da çıkartılabilir. Bu tür bonolar devletin iç borçlanma politikası ile kullanılır. Vadesi bir yıldan azdır ve sözleşmede bulunan vade beklendiğinde,faiz geliriyle birlikte ana para da garantili olarak alınır.

Finansman Bonosu

Finansman bonosu özel şirketlerin çıkardığı borçlanma senedidir. Kendilerine ek sağlamak isteyen özel şirketler borçlanma senetlerini çıkarır. Yatırımcılarının nezdinde güven sağladıkları sürece bonoları tercih edilir. Güvenilir şirketler araştırılarak bono yatırımları yapılır.

Banka Bonoları

Banka bonolarını kalkınma ve yatırım bankaları çıkartabilir. Bunların çıkarılma evresinde SPK nın onayı olur. Bu yüzden rahatlıkla banka bonoları tercih edilebilir. Halka arz edilen banka bonolarında yine vade 2 ay ile 1 sene arasındadır. Böylelikle işlem yapmak istediğimiz bankayı seçerek bonolarına yatırım yapabilir ve birikimlerini değerlendirebilir.

Değerli Maden Bonoları

Değerli maden bonolarında altın, gümüş ve platin üzerinden yatırım yapılabilir. Bu araçların normalde kazandıran bonolarla güvenli hale getirilebilir. Yapılacak aracın fiyat ortalaması alınarak değeri belirlenir. İşlem hacmi yüksek olan bu emtialara bono yatırımı yaparak kazançlar artırılabilir. Bononun vadesi geldiğinde belli risklerden arındırılmış olup yatırımcılar gelirlerini rahatlıkla alabilirler.

Yazar: Tugay Çengelcik