Bedelsiz Sermaye Artırımı Nedir?

Bedelsiz Sermaye Kanunu

Anonim ve limited şirketlerde ihtiyatlarının daha kolay sağlanabilmesi için 6102 sayılı Yeni Ticaret Kanunu düzenlenmiştir. Sermaye artırımı 3 şekildedir. Şartlı sermaye artırımı , bedelsiz sermaye artırımı ve bedelli sermaye artırımı. Bu çalışmada bedelsiz sermaye artırımına değineceğiz.
Bedelsiz sermaye artırımı; şirketlerin iç kaynaklarından (yedek akçe ya da fonlar) sermayeye aktardıkları tutar karşılığında çıkardıkları hisselerin bir bedel alınmaksızın ortaklara dağıtılmasıdır. Bu paylar iç kaynaklardan karşılanır. Bu yüzden işletme dışından fon girişi olamamaktadır.

Bedelsiz sermayenin avantajları

• Emisyon primi ile iştirak ve duran varlık satış karı kalemlerinden yapılan sermaye artırımlarının vergi avantajı sağlaması,
• Şirketlerin enflasyon karşısında erimiş olan sermayelerini güncelleyebilmeleri,
• Hisse senedi fiyatındaki bölünme ile birlikte daha fazla küçük yatırımcının yatırım yapabilmesine olanak sağlamasıdır.

Bedelsiz sermaye artırımını bireysel yatırımcı için değerlendirirsek, hisse senedi artar ve hisse başına düşen kar azalır. Ancak hissedarın aldığı kar payı değişmez. Gerçek anlamda bedelsiz sermaye artırımları işletmelerin mali durumuna önemli bir katkı sağlamamasına rağmen, bireysel yatırımcılar, yatırım kararlarında şirketlerin yaptıkları bedelsiz sermaye artırımlarını dikkate almaktadırlar. Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin hisse senedi piyasalarında bedelsiz sermaye artırımının hisse senetlerinin fiyatlarına etkileri üzerine çok sayıda çalışma yapılmıştır ve bu konu üzerinde çalışılmaya devam edilmektedir.

Literatür Araştırması

Barnes ve Ma (2001), Çin’de hisse senedi piyasalarında bedelsiz hisse senedi duyurularının hisse senedi fiyatlarına etkilerini araştırmışlar yüksek oranda bedelsiz sermaye artımı veren şirketler duyurudan sonra pozitif, düşük oranda bedelsiz sermaye artırımı veren şirketler duyurudan sonra negatif getiri getirdiğini bulmuşlardır.

Juan (2003), 1997-2001 yılları arasında Kuala Lumpur Borsasında bedelsiz hisse senedi duyurularının, duyurudan önceki gün ve duyurunun yapıldığı günle birlikte sonraki 2 gün boyunca yüksek getiri sağladığını ifade etmiştir.

Gunasekara (2005), 1993-2004 yılları arasında Sri Lanka hisse senedi piyasasında bedelsiz hisse senedi duyurularının hisse senedi fiyatlarına etkisini araştırmış ve duyurunun yapıldığı günde pozitif bir etkisinin olduğunu belirtmiştir. % 50 den fazla bedelsiz sermaye artırımı yapan şirketlerin %50 den az bedelsiz sermaye artırımı yapan şirketlerden daha fazla getiri sağladığını söylemiştir.

Jeelan Basha. V (2014), yaptığı çalışmada bedelsiz sermaye artırımının şirketin hisse senedi başına kar ve piyasa fiyatını önemli derecede etkilemediğini ve değişkenlerin ölçülü derecede korelasyona sahip olduklarını ortaya koymuştur.

Sonuç

2012-2014 döneminde bedelsiz sermaye artırımı duyurusu yapan şirketler tümüyle ele alınmış ve incelenmiştir. Ardından bedelsiz sermaye artırım oranları %100’den küçük ve %100 ve üzeri olan şirketler ayrı olarak incelenmiş ve bedelsiz sermaye artırım oranlarının etkisi araştırılmıştır. Bedelsiz sermaye artırım oranı %100’den düşük olan şirketlerin anormal getirileri incelendiğinde, olay penceresi içerisinde herhangi bir günde istatistiksel olarak anlamlı anormal getiri elde edilemeyeceği anlaşılmıştır. Bedelsiz sermaye artırım oranı %100 ve daha yüksek oranda olan şirketlerin anormal getirileri incelendiğinde, olay tarihinden 4 gün sonra anlamlı anormal getiri elde etmek mümkündür. Ancak bu anormal getiri negatiftir. Dolayısıyla olay tarihinden 4 gün sonra yatırımcıların pozitif getiri elde edebilmeleri için açığa satış işlemi gerçekleştirmeleri gerekmektedir.

Sonuç olarak; 2012-2014 yılları arasında bedelsiz sermaye artırımı duyurusu yapan şirketlerin hisse senetlerinden olay penceresi içerisinde (-5 gün,+5 gün) kümülatif anormal getiriler elde edilebilmektedir. Dolayısıyla Borsa İstanbul’un incelenen dönem içinde etkin bir piyasa olmadığı söylenebilir.

Bedelli Sermaye Arttırımı Nedir?

Yazar: Burak AYHAN