Dunning Kruger Sendromu / Etkisi Nedir? Nasıl Anlaşılır? |2023

Dunning Kruger Sendromu

Dunning Kruger, Belli konularda yeteneksiz veya başarısız insanların kendilerinin daha üstün olduğunu iddia etme sendromudur. Kendilerinin eğitimli ve yetenekli insanlardan daha iyi olabileceklerini iddia eden ve kendi alt kesimini beğenmeyen kendini yüksekte gören insanlarda bulunan bir sendrom türüdür. Kendine aşırı güvenmek olarak bulunan sendrom Cournell Üniversitesi’nde iki Öğretim Görevlisi’nin araştırmaları üzerine bulunan, Justin Kruger ve David Dunning’in tanımladığı ve 2000 yılında Nobel Ödülüne hak kazandıkları bir algı sorunu etkisidir. Dunning Kruger, Türkçeye “Cahil Cesareti” olarak geçmiştir. Tanım olarak ; “Cehalet insandaki gerçek bilginin tersine cesaretin artmasına etki etmektedir” teorisini savunmuşlardır.

Dunning Kruger Sendromu Araştırmasının Sonuçları

• Başarısız kişiler başarısızlıklarını kabul etmemeleri,
• Başarısız kişiler, başarılı gibi abartarak övünmeleri,
• Başarısız kişiler, başarılı kişilerin başarasını kabul etmemeleri ve görmemeleri,
• Başarısız kişiler eğitim alarak kendilerini geliştirebilir ve başarısız olduğu durumları anlayabilir konuma gelebilirler.

Bunun örneği Cournell Üniversitesinde denenmiş ve incelenmiştir; Öğrenciler arasında bir test yapılmıştır ve öğrencilere test “Nasıl Geçti” sorusu sorulmuştur. Başarısız olan öğrencilerin %10’una bile cevap veremezken kendilerinden emin şekilde testin iyi geçtiğini ve %60’ına doğru cevap verdiğini düşündükleri ortaya çıkmıştır. Testin %90’ına doğru cevap veren kısım ise sorulara %70 miktarında doğru cevap verdiklerini düşündükleri ortaya çıkmıştır. Bunun sonucunda deney yorumlanmış ve Cahil Cesareti Sendromuna ulaşılmıştır.

Dunning Kruger Araştırma sonuçlarında bu etkinin iki taraflı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Yani konu üzerinde orta bilgi ya da onun üzerinde bilgiye sahip insanlar kendi bilgilerini azımsayarak alçak gönüllü davranıyorlardır. Fakat orta bilgi düzeyinin altında bilgiye sahip insanlar kendilerinin daha da bilgili görmelerine neden olan cahil cesareti sendromunu göstermektelerdir. Bu durumda karşılıklı olarak iki tarafta etkilenmektedir. Cahil cesareti sendromunu taşıyan kişiler bilgili insanların iyimserliklerinden faydalanarak kendilerini daha da ön plana çıkarmaktalardır. Yaptıkları işleri överek başarılı insanların yaptıkları işleri küçümseyip altta bırakmaktalardır. Dunning Kruger için Buna’ Özgüven Zehirlenmesi’ de denilmektedir.

Başarısız veya yetersiz kişiler iş konusunda da kendilerinin iyi olduklarını iddia eder ve daha iyi işler yapabileceğini düşünür. Her yaptığı işte başarısızlığını görmeyerek beğeni ve övgü beklerler. Daha başarılı olan insanların başarısına inanmaz ve görmezden gelmektedirler. Bu durum iş konusunda eksi veya artı yönler oluşturabilmektedir. Bu sendrom da insanlar bilgi yetersizliklerini egoları ile kapatmaya çalışarak karşısındaki insanları yetersiz ve eksik görmüşlerdir.

Dunning Kruger Sendromu Etkisi Olan Kişileri Tanıma Yolları;

Her şey hakkında en iyisi olduklarını düşünürler, Bu kişilerin en temel sorunu her şeyi kendilerinin en iyi bildiklerini ve kendilerinin en iyi yaptıklarını savunmalarıdır. ‘Ben senden daha üstünüm, daha başarılıyım, daha iyiyim, benden daha mı iyi bileceksin sen’ gibi tabirler kullanmışlardır.

Eğitimin, bilginin gereksiz ve yararsız olduğunu düşünürler, Başarılı olan; iyi eğitim alan, iyi okullarda yetişmiş kişileri aşağılar ve bu insanların ‘Entel’ olduklarını savunarak dışlamaktadır.

Çok gösterişli iş yaparlar, en iyi olduklarını düşünürler, Yaptıkları işleri fazla abartırlar, çok yoğun olduklarını ve onlara sorulmadan yapılan işlerin eksik olduklarını, en zor işleri kendi yaptıklarını ayrıca yaptıkları iş diğer insanların işleriyle aynı olmasına rağmen daha zor iş yaptıklarını savunmuşlardır.

Her şeyi kendilerinin halledebileceklerini düşünürler, Bu kişiler az bilmelerine rağmen çok alanda kimsenin yardımını almadan başarılı olacaklarını ve çoğu konuda kendi başlarına uzman olduklarını savunmuşlardır.

Her olaya açık ve dayanıklı olduklarını düşünürler, Her ne olay olursa olsun bu kişiler o konularda bir deneyimleri olduğuna dair iddia savunmaktadır. Fakat bu durum sendromdan kaynaklanmaktadır.

Kendi üst seviyesindeki kişilere saygılı fakat alt seviyesindekilere karşı aşağılayıcıdırlar, Bu kişiler üst seviyelerindeki insanlara çok saygılı hatta fazla samimiyet kurmaya meyilli, her konuda dediklerini yapan kişilerdir. Fakat alt seviyesindekileri ezici, kötüleyici tavırlar sergilemekte onlardan daha bilgili ve yetenekli olduklarını savunmuşlardır.

Yaptıkları işi bugün savunurken ertesi gün duruma uymadığında yapmadıklarını iddia edebilirler, Bugün bir şey ortaya atar fakat ileriki durumda bu iddianın uymaması halinde söylediklerini inkar edip ve haklı olduklarını savunmuşlardır.

Yeteneksizliklerini ve başarısızlıklarını gizlerler, Yetersiz olduğu işlerde ve konular da, yetersiz olduğu kısmı gizler ve küçük bir başarı bulup ya da başarıymış gibi gösterip bunu ileri sürmüşlerdir.

Kendi savundukları kesinlikle doğrudur, En iyi kendi bildikleri için de yine en iyi onların savundukları konular ve değerlerin doğru olduğunu ileri sürmüşlerdir.

Herkesin gördüğü ve savunduğu doğruları bile inkar edebilirler, Olaylar ve durumlar önlerinde gerçekleşse dahi kendi doğrusuna aykırı olan toplum tarafından doğru olan bir konuda bile inkar etmekte ve savunmaktadır.

Sendromdan Korunma Önerileri

Dunning Kruger sendromundan kurtulmak için Eğitim düzeyi ve kalitesinin iyileşmesi, yüksek seviyede olması insanların egosunun daha düşük olmasını sağlayarak karşısındaki insanları düşük görüp farklı davranmak yerine, egosuz bir kişi olarak insanların seviyelerinin yükselmesini birlikte daha da yükselebileceği düşüncesine varılmaktadır. Kişilerin kendilerini geliştirmeleri ve gelişmiş insanların başarılarını aşağılayıcı olmak yerine kendilerine örnek edinebilmeleri sağlanması gerekmektedir.

Sendromun Kamuda Yaygınlaşması

Dunning Kruger Sendromu ilerledikçe kamuda çalışan kişilere de yaygınlaştığı bazı haberlerde görüntülenmektedir. Bu sendromu taşıyan kişiler özel sektörde yapamayacakları iş bölümlerini kamuda basit işlerde başarısız olmalarına rağmen yapabileceklerini iddia etmektedirler. Genel olarak bu insanlar gelişmiş ve bilgili olduklarını düşündükleri için özel veya kamuda kendi alt kesiminde çalışan kişileri beğenmeyen tavırlar sergilemektelerdir. Eğitimli gözükerek aslında eğitimsiz, bilgisiz insanların iş ortamında ya da kamuda kendilerini öne çıkartan konuşmalar sergileyerek daha yetenekli insanlardan daha ön plana çıkmaktalardır. Sendromu taşıyan kişilerden dolayı yetenekli olan alçak gönüllü ve kendisinden emin olmayarak konuşup işinde başarılı olan insanlar keşfedilmediklerinde kendilerini ön plana çıkartma zorluğu yaşamaktalardır. Bu nedenle sendromun etkisinde olan kişiler daha kolay bir şekilde iş konusunda ilerleyebilmektelerdir.

Yazar: Merve ÖZDEMİR

Kaynakça;

• https://evrimagaci.org
• www.aktuelpsikoloji.com
• www.tasav.org
• www.dergipark.gov -makale
• Dunning Kruger Nedir? youtube.com (video)