Kankan Mansa Musa Kimdir? Altın Kralı |2023

Kankan Mansa Musa kimdir?

M.S.14. yüzyılda günümüzdeki Gahan, Timbuktu ve Mali topraklarını kapsayan Mali İmparatorluğu’nu yöneten Kankan Mansa Musa I bugünün parasıyla 400 milyar dolarlık servetiyle ölümünün üzerinden 700 yıl geçmesine rağmen hala dünyanın en zengin insanı unvanını elinde tutuyor. Dünyanın en zengin aileleri listesine göz atmak isterseniz makalemize bakabilirsiniz. Peki kim bu tüm zamanların en zengini olan Mansa Musa?

Asıl adı Kankan Mansa Musa I olan ama Mandeng dilinde kralların kralı yanı yani imparator anlamına gelen Mansa adıyla anılan Musa, 1312 yılında babasının çıktığı seferden dönmemesiyle birlikte 32 yaşında tahta geçmiştir. Mali imparatorluğunu 1337 yılına kadar yönetmiştir. Akdeniz ve Batı Afrika kıyısı arasında önemli ticaret yollarının hakimiyetini kazanarak 400 şehirli devasa Mali İmparatorluğunun Afrika kıtasının en önemli ticaret ve kültür merkezi olmasını sağlamıştır. Önemli düşünürlerin beyin göçü yapmasını sağlayarak ülkesinin gelişimini tetiklemiştir. Yaptığı fetihler sayesinde hem ganimet kazanmıştır hem de coğrafi olarak genişlik sağlayarak daha fazla topluluğa hükmetmiştir.

Yaptığı camilerle Afrika kültürünün mimarisini sağladığı kaynaklarda geçmektedir. Yaptığı hac yolculuğunun ardından ise Avrupalıların dikkatini çekmeye başlamıştır.50 yaşına geldiğinde öldüğü kayıtlarda geçmektedir. Aşağıdaki resimde Kanka Mansa Musa I ve onun krallığı ile ilgili tarihi bir harita yer almaktadır. Bu haritada elinde altın bulunduran bir kral resmedilir. Bu harita ile beraber birçok Avrupalı kaşif altınların geldiği yeri bulmak üzere yola koyulmuştur.

Kankan Mansa Musa ve Altın Enflasyonu

Dünya, Kankan Mansa Musa’nın zenginliğinin ihtişamına ilk kez 1324’te Mekke’ye çıktığı hac yolculuğunda şahit olacaktır. Az parayla seyahat etmeyen biri olarak, görebileceğimiz en uzak noktaya uzanan bir kervan götüren Kankan Mansa Musa burada yapmış olduğu yolculukla dikkatleri üzerine çekmeye başlayacaktır. Bu yolculuğun kayıtları, daha çok sözlü ifadelere ve değişiklik gösteren yazılı kaynaklara dayanmaktadır. Bu yüzden kesin ve net kaynak bilgisi olduğu söylenemez. Tarihçiler bu yolculuk için beraberinde on binlerce asker, sivil ve kölenin yanı sıra, altın değnekli ve kaliteli ipek giysili 500 kişiden oluşan kortejden, bolca külçe altın taşıyan deve ve atlardan bahsetmektedirler.

Kahire gibi şehirlerde durup Mansa Musa’nın fakirlere altın dağıtarak, armağanlar satın alarak, hatta yol üzerinde camiler inşa ettirerek çok fazla altın harcadığı söylenmektedir. Aslında bu harcamaları, toplu enflasyona yol açarak bölge ekonomisini karıştırmış olabilir.

Rivayete göre, bir yıl süren yolculuktan sonra Mansa Musa döndüğünde, akıl almaz serveti ile ilgili hikâyeler Akdeniz kıyılarına yayılmıştır. Mali ve kralı, 1375 Katalan Atlası’na dâhil edilerek neredeyse efsanevi bir makama yükseltildi. Orta Çağ Avrupası’nın en önemli dünya haritalarından birinde, Kral elinde asa ve parıltılı altın külçesi ile resmedilerek kendisini ve tam anlamıyla imparatorluğunu haritaya yazdırdı. Ancak kral, sadece maddi zenginlik ile ilgilenmemekteydi. Dini bütün bir Müslüman olan Kral, topraklarına katılmadan önce bir din ve öğreti merkezi hâline gelecektir Timbuktu’ya fazla özel önem vermiştir.

Hac ziyaretinden döndükten sonra, Büyük Djinguereber Camii’ni bir Endülüslü mimara yaptırmıştır. Aynı zamanda, şehrin itibarini yükselten, tüm İslam aleminden bilginleri ve öğrencileri çeken büyük bir üniversite inşa ettirmiştir. Mansa Musa hükümdarlığında, yüzlerce yoğun nüfuslu şehrinde okulları ve camileri ile imparatorluk şehirleşmiştir. Kralın zengin mirası nesiller boyunca süregelmiş ve bugüne dek Mali tarihinin altın çağının simgesi olarak türbeler, kütüphaneler ve camiler ayakta kalmıştır.

Altın konusunda meraklı iseniz altının 7000 yıllık tarihi ile ilgili şu makaleyi okuyabilirsiniz.

Yazar: Enes DİNEK