İçindekiler
Maslow Piramidi Nedir?
Maslow piramidi ya da bir diğer adıyla Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisi, Amerikalı psikolog Abraham Maslow tarafından 1943`te yayınlanmış bir çalışma sonrasında ortaya atılmış ve geliştirilmiş bir insan psikolojisi kuramıdır.20.yy dillere destan olan A. H. Maslow, ismi ile tabir edilen Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi ile tanındı. Bir psikolog olan Maslow, insanın içsel güdüleriyle ilgileniyordu, davranışçı yaklaşımla hümanis psikoloji arasında ilişki kurmaya çalştı. Maslow`un ortaya koyduğu tez çalışanlarını motive etmek için kullanılmaya başlandı.
Maslow`un ihtiyaçlar hiyerarşisi piramidi nasıl yorumlanır?
Fizyolojik İhtiyaçlar
Birinci sırada biyolojik güdülere, ikinci sırada da ruhsal güdülere yer verilmiştir.. Alt şemadaki güdüler doyuma ulaştığı zaman, artık birey üst şemadaki güdülere hazır hale gelmiştir. Yani en üst katına çıkmak için alt katındaki ana ihtiyaçları belirli düzeyde doyurmak vazgeçilmezdir. Ana ihtiyaçlarını tatmin eden kişi, kendini daha iyi hisseder ,sonucunda tüm ihtiyaçlarını üst seviyeye çıkarır böylelikle kendini gerçekleştirmiş olur.
Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisi beşe ayrılır. Piramidin alt şemasında fizyolojik ihtiyaçlar yer almaktadır. Su yokluğu veya açlık gibi temel gereksinimlerin bulunduğu gruptur ve insanın yaşamını devam ettirebilmeleri için başlıca gerekli ihtiyaçlardır. Fizyolojik gereksinimlerini yerine getirmemiş bir birey için diğer ihtiyaçların pek önemi yoktur.
Güvenlik İhtiyacı
Burası dıştan gelebilecek herhangi bir tehlikeden korunmayı amaçlamaktadır. Bu ihtiyaç, kural ve yasalara uyma, korunma, barınma gibi gereksinimleri amaçlar. Bu ihtiyaçların yerine getirilmesiyle kişi korku veya kaygısını minimum düzeye indirgemektedir. İnsan tehlikelere karşı savunmada ve sahip olduklarını korumaya yönelik güdüye sahiptir. Bu güdüler, ilişkiler açısından da böyle hissedilmektedir.
Sosyal ihtiyaçlar
Sahiplenme sevgi, kabullenme gibi sosyal ihtiyaç da yer almaktadır.. Çünkü insan sosyal bir varlıktır, tek başına kalmaya cesaret edemez. Başkalarıyla birlikte yaşayabilme , kabul etme , dostluk, sevebilme ve sevilebilme bütün insanlar için olmazsa olmaz bir kuraldır.. Biyolojik ve güvenlik ihtiyaçları karşılanan kişi kendini bir gruba ait hissetmek ve sevilme ihtiyacı duymak ister, bunu karşılayabilmek için bir grup kurma arayışına girer. Tam tersi olduğu zaman kendini tek ve reddedilmiş hisseder. Kişide içi boş olan bir alanın sevgiyle doldurulmasından bahsedilmektedir. Maslow’a göre; eksiklik sevgisi mutlaka doyurulması gereken bir durum iken varlık sevgisinin tamamen doyurulması çokta mümkün olmamaktadır.
Değer Verilme / Saygınlık İhtiyacı
Değer verilme ve hürmet ihtiyacıdır. İnsan bulunduğu ortamda veya bulunduğu bir gruptaki kişilerin ona saygı göstermesini bekler. Başarılı, saygı gören kişiler her zaman kendine özgüveni tamdır. Takdir, itibar, başarı ve herkes tarafından bilinmeyi kapsayan gereksinimler iki türlüdür. Kişiler güvenmek ve kendine saygı duyulmasını ister, çevresinde böyle görünmek bir hayli hoşuna giden duyulardır…
Kendini Gerçekleştirme İhtiyacı
Kendini gerçekleştirme gereksinimi yer almaktadır. Kişinin kendi benliğini bulduğu yerdir..Bilgi, beceri ve yeteneklerimizi tamamıyla dışarıya yansıttığımızı düşünüyorsak, bir boşluk hissederiz ve bu duygudan kurtulmaya çabalarız. Hayattan ne istediğimizi, nasıl bir yol izleyeceğimizi bu sorular yardımıyla bu kısımda bulabiliriz. Böyle bir duruma kendini gerçekleştirme denebilir. Bu aşamayı her bireyin tamamlayamayacağından söz etmiştir. Yeni ihtiyacın giderilmesi yeni bir ihtiyacın da doğması anlamına gelmektedir.
Bu durumda, sürekli bir gerilim vardır ve bir dengeye kavuşmak hem olası değildir hem de kişi tarafından istenmez. Maslow’a göre “yoksunluk güdüleri” (açlık, susuzluk, cinsiyet vb.) gerilimi düşürmeye yönlendirir, yani bu ihtiyaçlar giderildiğinde birey dengeyi sağlamış olur.. Fakat, gelişme güdülerinin ise başarılması daha güçtür, çoğu kez elde edilemeyecek hedeflerdir ve ihtiyaçlar dengede olan kişinin aynı zamanda sürekli bir gerilime, öfkeye sahip olmasına neden olabilir.
Bir ihtiyacın belirmesi için, bir önceki ihtiyacın %100 giderilmiş olması gerekmez. Örneğin, bir kişi fizyolojik gereksinimlerini %70, sevgi gereksinimlerini %50, saygınlık gereksinimlerini %40, kendini gerçekleştirme gereksinimini %10 gidermiş olabilir.
Maslow temel ihtiyaçların dışında iki tane daha ihtiyaç belirtmiştir. Bunlar, bilişsel gereksinimler ve güzel duyusal gereksinimleridir. Fakat, kendini gerçekleştirme ihtiyacının bu ihtiyaçları kapsadığı düşüncesi ile bu ihtiyaçlar ayrım yapılmadan incelenmiştir. Değişen yaşam koşulları olduğu için, Maslow’a ait bu ihtiyaçlar teorisi gözden geçirilmektedir. Özellikle teknolojinin gelişmesi ve kişilerin hayatında önemli yere sahip olması bu hiyerarşinin gözden geçirilmesi gerektiğinin kanıtı olarak düşünülmektedir.
Piramidin Önemli Adımları
Bu piramitteki beş ana ihtiyacın dışarısında kalan bilişsel ihtiyaçlar ve estetik gereksinimlerden de bahsetmiştir. Bu ihtiyaçlar kendini gerçekleştirme ihtiyacını kapsadığı için ayriyeten ele alınmaz.
Piramidin altındaki güdüler gerilimi azaltma amacını gerçekleştirmeye çalışır, yani bu gereksinimler karşılandığında birey dengeyi sağlamış olur.Fakat gelişme güdülerinin gerçekleştirilmesi daha zaman alıcı ve zorlayıcı olduğu için kişiler ne yaparsa yapsın gerilimden uzak duramamıştır..
Üst seviyedeki gereksinimlerin karşılanması alt düzeydeki gereksinimler gibi önemli değildir. Kişi yaşamını sürdürebilmesi için ihtiyaçlarını tatmin düzeyde gidermesi gerek yoktur. Böylelikle üst basamaklarındaki gereksinimler kültürel olarak değişiklikte gösterir. Bu durumda ihtiyaçların karşılanmasında her kişi de farklılıklar da gösterebilir..Bunu örnekle pekiştirmek istersek kimi için, korunma sevgiden sonra gelebilir.
Maslow`a göre kişi de gereksinimin karşılanması için tatmin edilen bütün ihtiyacın bütününün karşılanması gerekmez.. Örneğin, bir birey fizyolojik gereksinimlerini karşılarsa saygınlık ,sevilme ve kendini ifade edebilme ihtiyacını daha minimum düzeyde karşılayabilir..
Yazar: Emine DELİCAN
KAYNAKÇA
- https://www.tavsiyeediyorum.com/makale_8242.htm
- https://docplayer.biz.tr/33157897-Ozet-yuksek-lisans-tezi