Pamukbank Kim Kurdu? Pamukbank Neden battı? |2023

Pamukbank

Bu yazımızda Pamukbank Kim Kurdu? Pamukbank Neden battı? sorularına geniş bir açıdan cevap bulmaya çalışacağız. Bankanın kuruluşundan, gelişmesinden Halkbank’a devrine kadar geçen süreci ele alacağız.

• Kuruluş tarihi: 22 Nisan 1955
• Feshedilme:17 Kasım 2004

Pamukbank T.A.Ş Çukurova’da Pamuk üreticisine destek olmak amacıyla 22 Nisan’da Adana’da kurulmuştur. Sermayesi 17 Milyon Tl olan banka ,1973’te Çukurova Holding A.Ş grubuna katılmıştır.

Pamukbank’ın Çukurova Holding’e Satışı

Mehmet Emin Karamehmet tarafından Mersin-Tarsus’ ta telekomünikasyon, inşaat gibi alanlarda çalışan bir Türk şirketidir.

Holding’in kendi bünyesindeki işlerini, halkın cebindeki parayla gerçekleştirdiği ortaya çıktığı için Bankanın denetimi ve yönetimi 2 yıl TMSF’ye devredilmiştir.2 yıldan sonra ise, Halkbank’a devredilmiştir.

Pamukbank’ın Halkbank’a devri

Halk Bankası Pamukbank’ın devir işleminde TMSF ile 2004 yılında anlaşmıştır.2004’ün ikinci yarısında, 25 Mart 2004 tarihinde Pamukbank Halkbank’a devredilmiştir.

Halkbank ile bu bankanın entegrasyonu örnek teşkil edilebilecek şekilde sorunsuz gerçekleşmiştir.İki bankanın birleşmesiyle Halk Bankası’nın 20 katrilyon aktifleri 25 katrilyona izmir çıkmış olacak ve Türkiye’de 4. Büyük banka olacaktır.

Birleşme sonucu 700’e ulaşacak olan şube sayısı 500’lere indirilmiştir. Pamukbank’ın 4000 personeli Halk Bankası’na geçmiştir. Halk Bankası, emeklilik içinde emeklilik süresi bitmiş olan 3000 kişi içinde gerekli izmir bayan işlemleri yapmıştır.

	Halkbank	Pamukbank
Toplam aktif içindeki payı	%8.1	%2.1
Toplam aktifleri	19.409 katrilyon lira	4.931 katrilyon lira
Toplam krediler	2.179 katrilyon lira	699 trilyon lira
Toplam mevduat	13.639 katrilyon lira	4.189 katrilyon lira
Toplam özkaynak	2.523 katrilyon lira	-1.731 katrilyon lira
Ödenmiş sermaye	1.150 katrilyon lira	470 trilyon lira
Dönem kar-zarar	453 trilyon lira	-2.7 trilyon lira
Bilanço dışı işlemleri	1.148 katrilyon lira	1.970 katrilyon lira
Şube sayısı	528	172
Personel sayısı	8.576	4.059

 

TMSF raporuna göre banka, özellikle aktif-pasif vade uyumunun bozulması, likidite sorunu, öz kaynak yetersizliği ve mali bünyedeki 69 bozulma nedenleriyle 1989 yılında yakın izleme kapsamına alınmıştır. Bankanın durumu 1994 krizi sırasında yapılan spekülasyonlar nedeniyle daha da kötülemiştir. Bu dönemde grup riskleri nedeniyle aktifi donuklaşan Pamukbank, likidite baskısı nedeniyle yüksek kaynak maliyetlerine katlanmak zorunda kalmıştır. Banka mali bünyesinin düzeltilmesine yönelik olarak istenilen tedbirlerin alınması konusunda girişimlerde bulunmuş, hatta grubun diğer bankası olan Yapı Kredi Bankası ile birleştirilmesi gündeme gelmiştir. Ancak birleşme halinde ortaya çıkacak sakıncalar da dikkate alınarak Yapı Kredi Bankası ile birleşme planları iptal edilen Banka 2001 yılında TMSF‟ye devredilmiştir. Bazı yasal ihtilaflara rağmen Banka özel bir kanunla 9 Halk Bankası’na 12 Kasım 2004 tarihinde fiilen devredilmiştir.

Genç Pamukbank ile akıllara kazınan banka Türkiye’nin ilk beş özel bankasından biridir. Fotoğraflı kredi kartını ilk uygulayan bankalar arasındadır.

Mehmet Emin Karamehmet

Mehmet Emin Karamehmet, 1 Nisan 1944 yılında Mersin Tarsus’ta doğmuştur. Nüfus kayıtlarında soyadı Karamehmetoğlu olarak geçmiş kendi isteğiyle Karamehmet soyadını kullanmayı tercih etmiştir

Mehmet Emin Karamehmet, İstanbul’da Robert Koleji’nde okumuştur. Sonraki yıllarda İngiltere’de Dover Koleji’nde okumuştur. İlk şirketinin 1966’da, sermayesi 100.000 TL ile kuran Mehmet Emin Karamehmet Tarsus Ticaret ve Sanayi odasında resmi kaydını yaptırmıştır . Tarım ve Sanayi kökenli ailenin üçüncü kuşağıdır. Karamehmet ailesi gayrimüslimlerden sonraki dönemde sanayiyle uğraşan ilk Türk ailesidir.

Uzun süre Çukurova’da tarımla geçimlerini sağlamışlardır. 1880’e kadar geçmişe uzanan Çukurova Sanayi işletmeleri fabrikasını Eliyeşil ailesiyle birlikte satın alarak Sanayi alanında uzun süre Çukurova’da tarımla geçimlerini sağlamışlardır. 1880’e kadar geçmişe uzanan Çukurova sanayi işletmeleri fabrikasını, Eliyeşil ailesiyle birlikte satın alarak sanayiye de el atmışlardır. 1925 tarihinde 50 çıtır çıtır ve ben 5000 iğlik kompleksine sahip 1932’de ilk modern fabrika adını kazandı.

Pamukbank’ın Batması

Çukurova Holding’ in patronu olan Mehmet emin Karamehmet, Pamukbank’ı 1989’dan 2002 yılına kadar batık halde elinde bulundurmuştur.

Mehmet Emin Karamehmet dünyada 29. zengin işadamlarının listesine bile girmiştir. Fakat kullandırdığı kredilerin yarısını Pamukbank’a koymayıp batırmıştır. 3 katrilyon TL borcu, vatandaşların üstüne bırakmıştır. Bankanın TMSF’ ye devir işlemi ardından kamuoyunda yanlış anlaşılmaların olacağını fark eden BDDK Önceden uygulamadığı bir yöntem deneyerek, Pamukbank’ın TMSF’ ye devir işlemi kararını rapor ile açıklamıştır.

Pamukbank’ın daha kötü bir duruma ulaşmasını istemeyen kamu, ilk kez 1989’da Pamukbank’ı denetime almıştır. BDDK raporunda Pamukbank’ın 1994 yılında daha kötüye gittiğini belirterek, 1994 krizi ve grup riski sebebiyle likit baskısı ortaya çıkmış ve daha da şiddetlenmişti. maliyetler katlanılması güç bir hal almıştır.

BDDK Pamukbank’tan yeni bir kaynak bulmasını istemiştir. Pamukbank dışarıdan bu kaynakları aramak yerine, yetersiz bulunan kendi kaynaklarını kullanarak sermaye artırımı yapmıştır.19 Haziran 2002’de Pamukbank’a el konulmuştur. Bu el konulması sırasında zarar 4 katrilyon liradır. Pamukbank toplam aktiflerin %5.5 ve kredilerin %12.7’sini mevduatın %6.2‘sine sahiptir. Ancak grup kredileri hariç olduğunda, kullandırdığı kredilerin payı 3.9 olarak düşüşe sahiptir. Pamukbank’ın toplam aktifleri 2001 Aralık 6 katrilyon 273 trilyon liraydı. 2001 itibari ile dönem zararı 4 katrilyon 24 trilyon lira ve %8 askeri sermaye yeterliliğini ulaşması gereken kaynak 2 katrilyon 963 trilyon liraydı. Pamukbank’ın her 100 liralık mevduatından 52 lirasını Çukurova grubu kullanmıştır.

Pamukbank’ın kapanma nedenleri

Bankaların makro ekonomik ve mikro ekonomik sorunlarla baş edebilmeleri iyi yönetilmelerine bağlıdır. Banka yöneticileri donanımlı,tecrübeli, hızlı ve doğru karar alabilen kişilerden seçilmelidir. Bankanın yönetsel yapısı da yönetimin aldığı kararları hızlı ve doğru bir şekilde hayata geçirmesine olanak tanımalıdır. Bir ticari işletme 109 olarak bankanın yöneticilerinin basiretli ve iyi niyetli olmaları da bankanın varlığı için hayati bir başka faktördür. Bu bölümde bankaların yönetimlerindeki hangi aksaklıkların bankanın kapanmasına neden olduğu incelenmiştir.

1. Yöneticilerin Kötü Niyetleri: Bankalarda yönetim kararlarının zamanında ve sağlıklı alınamaması ve yönetimdeki diğer aksaklıklar da mali olmasa da mali sonuçlar doğurabilecek ayrı bir risk olarak ele alınabilir. Yönetim riski, üst düzey yönetici kadrosunda bulunması gereken niteliklerin, tecrübenin ve yeterli bilgi düzeyinin olmayışından dolayı ortaya çıkan ölçülmesi zor olan nitel bir risktir.
2. Finansal Riskler Nedeniyle Bankaların Kapanması: Risk, mevcut bir duruma kıyasla, gelecekte gerçekleşmesi beklenen durum ile gerçekleşen durumun farklı olması ihtimalidir.
3. Likidite Riski: Likidite riski bir finansal kurumun nakit çıkışlarını karşılamak için yeterli nakit girişleri sağlayamamasıdır
4. Faiz Riski: Genel tanımıyla faiz yada faiz oranı riski bir menkul kıymetin fiyatındaki yada piyasa faiz oranlarındaki değişmenin neden olduğu gelir kaybıdır. Faiz oranı riski yalnızca bonolarla değil aynı zamanda finansal kurumların bilançolarıyla da ilgilidir.
5. Kur Riski: Kur riski ya da diğer adıyla yabancı döviz riski bir finansal kurumun kazançlarında ya da değerinde döviz kurundaki dalgalanmalardır. Birçok finansal kurum ya kendi hesabına ya da müşterilerinin namına yabancı para alım satımı yapar. Diğer ülkelerin kredi piyasalarına doğrudan yatırım yaparlar ya da dolaylı finansal haklar satarlar.
6. Kredi Riski: Finansal kurumlar veya bankalar ödünç verdiği ya da bir borç menkul kıymetine yatırım yaptığı zaman, bir kredi riskiyle karılaşabilir. Çünkü finansal kurum ödünç verirken, ödünç alıcının gelecekte borcun faizini ya da anaparasını vadesinde ödememe olasılığını kabul etmektedir.
7. Operasyonel Risk: Banka içi kontrollerdeki aksamalar sonucu hata ve usulsüzlüklerin gözden kaçmasından, banka yönetimi ve personeli tarafından zaman ve koşullara uygun hareket edilememesinden, banka yönetimindeki hatalardan, bilgi teknolojisi sistemlerindeki hata ve aksamalar ile deprem, yangın ve sel gibi felaketlerden veya terör saldırılarından kaynaklanabilecek zarar olasılığıdır.
8. Rekabet Nedeniyle Bankaların Kapanması: Bankacılık sektöründe rekabet, doğrudan doğruya maliyetleri etkileyen en önemli unsurlardan biridir. Mali piyasalardaki düzenlemelerin azaltılması ve tanıtılan yeni finansal ürünler ticari bankaların faaliyet alanlarını ve sunabilecekleri hizmetleri genişletirken, bu kurumların üzerindeki rekabet baskısını da arttırmıştır.
9. Ekonomik Krizlere Karşı Koyamama Nedeniyle Bankaların Kapanması: ekonomik anlamda kriz, önceden bilinmeyen ya da öngörülemeyen bazı gelişmelerin makro düzeyde devlet, mikro düzeyde ise firmaları ciddi olarak etkileyecek sonuçlar ortaya çıkarması anlamına gelmektedir.