Pay Senedi Nedir? Pay Senetleri Ne Demek? |2023

Pay Senedi Nedir?

Bu makalemizde ilk önce pay senedi nedir? sorusuna cevap arayacağız. Sonra da pay senetleri nelerdir ve hisse senetleri ile farkı var mıdır? sorusuna cevap bulacağız. Yazımızın ikinci kısmında ise şirket ve devletler için borçlanma araçlarından bahsedeceğiz. Hisse senedi bir şirkette ortakların şirketteki sermaye pay sayısını gösteren senettir.Pay senedi olmayan anonim şirketler hisse satışından doğan kazançların hem vergiye hem de KDY’ ye tabidir. Eğer bir şirket zarar veya kar ediyorsa bundan hisse senedi sahibine ortak olacaktır.

Pay Senedi sahibinin sorumlulukları

Eğer bir şirket sermaye artırımına gidiyorsa bundan hisse senedi sahibide ortak olacaktır.

Hisse senedi sahibi şirketin yönetim kurulu seçimlerinde aday ve seçmen olarak yönetime
katılabilecektir.

• Pay senedi sahipleri şirket sırlarını saklamak zorundadır.
• Pay senedi sahibi artırımında taahhüt ettiği tutarı ödemek zorundadır.
• Hisse senedi sahibi ortaklık sözleşmesindeki tüm kurallara uymak zorundadır.
• Bu sorumluluklar borsada alınıp satılan hisse senetleridir.Sermayenin tamamı ödenmemiş bir şirket nama yazılı hisse senedi çıkarmak zorundadır.

Hisse senedinin üstünde olması gereken şartlar vardır.Bunlar;

• Şirketin ünvanı
• Yetkililerin imzaları
• Şirketin esas sermaye miktarı
• Şirketin tescil tarihi
• Hisse senedinin türü
• Hisse senedinin nominal değeri

Hisse senetleri düzenlenme çeşitlerine göre çeşitlenmektedir.Bunlar;

Adi ve İmtiyazlı Pay Senedi Nedir?

Adi hisse senedi ait olduğu şirketin belli bir kısmını temsil eden ve şirket karından pay almak hakkı oy kullanma hakkı veren hisse senetleridir. İmtiyazlı hisse senedi adi hisse senedine göre daha çok ayrıcalık tanıyan hisse senedidir.Altın hisse de denilir.

Nama ve Hamiline Yazılı Pay Senedi Ne demek?

yazılı hisse senedi belirli bir kişinin adına düzenlenmiş senettir. Hamiline yazılı hisse senedi devredilen kişinin adı bulunmaz,borsada alınıp satılan hisse senetleri hamiline yazılı hisse senetleridir.

Primli ve Primsiz Pay Senedi Ne demek?

Hisse senedinin nominal değerinden daha yüksek bir bedel ile çıkarılan hisse senetleri primli hisse senedidir. Hisse senedi üzerinde yazılı olan değerden çıkarılıyorsa primsiz hisse senedidir.

Bedelli ve Bedelsiz Hisse Senedi nedir?

Şirket kuruluşunda veya sermaye artırımında çıkarılan hisse senetleri bedelli hisse senetleridir. Şirketin varlıklarında değer artışında yaşandıysa ve bu değerin sermayeye eklenmesi ile çıkarılan hisse senedidir.

Kurucu ve İntifa Hisse Senetleri

Şirket kuruluşunda emeği geçen kişilerin sahip olduğu hisse senetleri kurucu hisse senetleridir.
Belirli kişiler için alacak karşılığında çıkarılan hisse senetleri intifa hisse senedidir.Bu senet alıcıya ortaklık hakkı vermez.

BORÇLANMA ARAÇLARI

Bir kişi borçlanma aracı ihraç ettiğinde bu aracı sattığında belirli bir süre içinde daha sonra ödemek için borç almaktadır.

Borçlanma araçları;

DEVLET İÇİ BORÇLANMA SENETLERİ (DİBS):Hazine müsteşarlığınca yurt içi piyasada ihraç edilen borçlanma senetleridir.Borçlu taraf devlettir.

TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI LİKİDİTE SENETLERİ:TCMBtarafından açık piyasa işlemlerinin etkinliğini artırmak ve piyasada likiditenin düzenlenmesi için çıkarılan para politikası aracı olan senetlerdir.

GELİR ORTAKLIĞI SENETLERİ:Geliri Kamu Ortaklığı Fonu’na aktarılmak için satılan köprü,baraj gibi kamu kurumlarına ait olanların gelirlerine gerçek ve tüzel kişilerin ortaklık hakkına sahip olmasını sağlayan senetlerdir.

GELİRE ENDEKSLİ SENETLER:Devlet İç Borçlanma Senetlerinin çeşitlendirilmesi,yurtiçi tasarrufların artırılması ve yatırımcı tabanına genişletmek için ihraç edilen senetlerdir.

ÖZEL SEKTÖR TAHVİLLERİ:Devletin veya ortakların 1 yıl ya da daha uzun süre ile

ödünç para bulmak için çıkarılan borç senetleridir.-FİNANSMAN BONOLARI:Kısa vadeli borç temin etmek için iskontolu olarak ihraç edilen borçlanma senetleridir.Vadesi 1 yıldan fazla olamaz.

BANKA BONOLARI:Bankaların borçlu sıfatıyla düzenleyip ihraç ettikleri menkul kıymetlerdir.

VARLIK VE İPOTEK TEMİNATLI MENKUL KIYMETLER:Teminat varlıklar karşılık gösterilerek ihraç edilen borçlanma aracı niteliği taşıyan sermaye piyasası aracıdır.

VARLIĞA VE İPOTEĞE DAYALI MENKUL KIYMETLER: Pay senedi ve borçlanma araçları birbirlerinden çok farklıdır.Pay senedi sahibine ortaklık hakkı kazandırırken borçlanma araçları ihraççıları geri ödemek üzere belirli bir süre için borç almış olurlar.

Pay senetleri şirket faaliyetini devam ettirdiği sürece yatırım aracı iken borçlanma araçları belirli bir ömürle ihraç edilirler.