Arbitraj Nedir? Arbitraj Nasıl Yapılır? |2023

Arbitraj Nedir?

Farklı piyasalarda satılan bir ürünün, piyasalar arası fiyat farkından faydalanıp kazanç sağlamak için A piyasasından 10 TL’ye alınıp alınıp B piyasasında 11 TL’ye satılmasına arbitraj denir. Binlerce yıldır hem reel piyasalarda hem de finans piyasalarında para kazanma yöntemi olarak sıklıkla kullanılır. Mesela neden bazı kitapların üzerinde “international edition” yazar. Firma aynı kitabı ABD’de 100 dolara satarken daha düşük gelirli ülkelerde 30 dolara satar. Kitap aynı kitap ise birisinin gidip 30 dolara alıp ABD’de satması arbitrajdıır. Aynı ürünün iki farklı ülkede farklı fiyatlara satılması para kazandırmıştır. Bu yazımızda sizlere piyasalarda arbitrajdan nasıl para kazanılır? Bu konuda bilgi vermeye çalışacağız. Bazen teknik terimler kullanabiliriz. Anlamadığınız yer olursa lütfen yorum kısmında bizimle paylaşın.

Arbitraj işlemlerinde kıymetli madenler, hisse senetleri tahvil ve bonolar piyasalardan ucuza alınıp diğer piyasalarda oluşan fiyat farklılıklarından yararlanarak risksiz bir şekilde alınıp satılır. Örnek vermek gerekirse; Hollanda’da 1 Euro 5 TL’den satılıyor, Portekiz’de ise 1 Euro 5,50 TL’den satılıyor diyelim. Yatırımcının İnternet yoluyla Hollanda’dan 5 TL’ye 1000 Euro alıp hemen Portekiz’de 1000 Euro’yu satmasına denmektedir. Aynı zaman da bu işleme yer arbitrajı denir. Burada arbitraj nedir sorusuna cevap vermeye çalıştık.  Yazının ilerleyen yerlerinde, nasıl işlem yapılır sorusuna cevap bulabileceksiniz.

Örneğin Alnus yatırıma göre şöyle bir tanıma sahiptir: risk almadan kar etmek için farklı piyasalardaki fiyata yönelik dengesizlikten faydalanma durumudur. Yatırımcı, bir piyasadan düşük fiyata aldığı ürünü, başka bir piyasada eş zamanlı olarak yüksek fiyata satabilir. Örneğin Türkiye’de sığ işlem yapılan kripto borsasında alınan bir BTC Binance’a gönderilip oradan daha yüksek fiyata satılabilir!

Ücretsiz 100 Bin TL ile ALIM_SATIM işlemine BAŞLAYABİLİRSİNİZ. Demo Hesap Açmak İçin Tıklayın

 Nasıl Arbitraj Yapılır?

Etkin piyasa koşullarında, piyasadaki tüm oyuncuların mevcut haber, bilgi ve verilere kolaylıkla erişebildiği ve varlık fiyatlarının bu verileri yansıttığı, dolayısıyla aynı varlığın fiyatının tüm piyasalarda eşit olduğu varsayılır. Ancak çeşitli nedenlerle piyasaların etkin olmaması sonucunda zaman zaman aynı varlık farklı piyasalarda farklı fiyatlardan alınıp satılabilir. Böyle durumlarda arbitraj fırsatı ortaya çıkar. Ucuz yerden alıp pahalı yerde satma bir nevi ticarettir. Bu durum mal piyasalarında ortaya çıktığı gibi para ve finansal piyasalarda da ortaya çıkabilir.

• Arbitraj, fiyatlardaki küçük farklılıklardan yararlanmak için bir varlığın farklı pazarlarda aynı anda alınıp satılması anlamına gelir.
• Arbitraj işlemleri; hisse senetleri, emtialarda, kripto paralarda ve para birimlerinde ya da fiziki mallarda da yapılır.
• Piyasaların etkin çalışmamasından faydalanır. (Etkin piyasada çok sayıda alıcı ve satıcı; giriş çıkış zorluğu olmadan malı alıp satacağından bir malın fiyatı her yerde her zaman aynı olacaktır!)

Borsalarda arbitrajdan nasıl para kazanılabilir: Örneğin iki farklı borsada işlem gören aynı emtia arasında borsalar arasında fiyat farklılıkları varsa bu işlem yapılabilir. Bu konuda işlem maliyetlerinin düşük olması önemlidir. İlk ortaya çıktığında yerli Bitcoin siteleri ile yabancı Bitcoin siteleri arasındaki işlem hacmi nedeniyle uyumsuz fiyatlamalar olmuştur. Yurt dışı piyasada 10000 TL değerinde bir kripto para yurt içinde doların TL’ye dönüşmesi ile 10.500 gibi bir fiyata gelebiliyordu. Bu durumda yabancı borsadan işlem yapanların, Türk borsasına getirdikleri BTC’yi satmaları ile kar etmelerine neden oluyordu. Hafta sonu birçok döviz bürosunun yaptığı şey de tam olarak budur. Bankalardan aşağı fiyattan aldıkları dövizi spot piyasalarda yukarı fiyattan satmak başka bir örnektir.

Reel piyasalarda Ticarette bir örnek: Bir başka örnek ise iki farklı internet sitesi arasındaki fiyat farkından faydalanılarak yapılan satıştır. Örneğin Gittigidiyor’da 100 TL’ye satabileceğiniz ürünü N11 sitesinde 80 liraya alabiliyorsunuz. Bu durumda Gittigidiyor’da ürünü 100 TL’ye sattığınızda komisyonlar düştüğünde dahi kar edebilirsiniz. Sahibinden.com’da ikinci el aldığınız bir ürünü başka bir sitede satmak da farklı bir örnek olabilir.

Bir piyasada bir yatırım ürünü alındığında ve aynı ürün başka bir piyasada daha yüksek fiyata satılıyor ise yatırımcı bu iki piyasa arasında alım satım işlemi yaparak risksiz bir şekilde arbitrajdan para kazanmış olur. Bu imkan, aynı ürünün iki farklı piyasada gerçek değerinden daha farklı fiyatlarda işlem görmesini de engelleyen bir mekanizma sunar. Son yıllarda özellikle algoritmik robotlar yani algo-traderlar finans piyasalarında buna benzer durumları saptayarak kişiye kazanç sunar. Bu kazanç fiyat farklarının hızlıca ortadan kalkmasına neden olur. Bu nedenle abritraj finansal piyasalar için gerekli bir güçtür.

Akademik Teorinin Doğuşu

Markowitz, Tobin, Sharpe, Treynor bu modelin gelişmesinde önemli yer oynamışlardır .Zamanla insan ihtiyaçlarının artması, bilgi ve birikimlerin çoğalmasıyla bilim adamları yeni modeller geliştirmişlerdir. Sonrasında Stephan Ross Markowitzs’in teorisiyle hem rekabet eden hem de tamamlar nitelikte olan Arbitraj Fiyatlama Teorisini geliştirdi.

Arbitraj Çeşitleri Nelerdir?

İşlemler 2’ye ayrılmaktadır;

1. 1-Dolaylı
2. 2-Dolaysız

Dolaysız olanı bir ülkeden veya bir piyasadan alım yapıp diğer ülkede veya piyasada satım işlemi yapılmasıdır. Örneğin New York Borsasında 1 Euro 1.15 Dolar’dan işlem görürken, Londra Borsası’nda Dolar karşılığında Euro satın alır ve Londra Borsası’nda satar. Dolaylı arbitrajda ise işlem yapılan piyasa ve ülke sayıları 3’ e yükselmektedir. Örneğin Türkiye’den TL ile dolar alıp, Suudi Arabistan’da riyal üzerinden satılması örnek olarak gösterilebilir.

Nasıl Hesaplanır?

(Spot Fiyat – Vadeli Fiyat) / Vadeli Fiyat = Dolaylı Kotasyon Para birimi Faizi – Dolaysız Kotasyon Para Birimi Faizi

Riskli midir?

Risk taşıdığı durumlar olsa da risk oranı diğer piyasalara göre daha düşüktür. Hem hızlı sonuç hem de karlı bir piyasa türü olduğundan tercih edilen bir işlem türüdür. Abritraj işlemi teknolojin gelişmesiyle daha da kullanılır hale gelmiştir. Dünyanın her neresinde olursa olsun teknolojinin ilerlemesiyle saniyeler içinde işlem yapılabilme fırsatı sunmaktadır.

Para Kazanmak

Arbitrajlar piyasadaki derinliğin ve likiditenin daha da fazla olduğu abrit yapma fırsatı değerli ürünler olan emtia, kıymetli madenler, hisse senedi, sabit getirili ürünler, döviz kurları üzerinden bu işlemler oldukça fazla yoğunlukta yapılmaktadır. Uygulanan işlemler üzerinden yapılacak yatırımlar küçük yatırımcılar için de yüksek getiri sağlamaktadır.

Özellikle Forex veya Coin Piyasaları’nda günün 24 saati işlem yapıldığını hepimiz bilmekteyiz. Bu piyasalarda genelde 2 aracı kurum tek enstürmanda fiyat farkları yaşarlar. Genelde bu fiyat farklılıkları işlem hacmi ile orantılıdır. İşlemler arbitraj robotu (Kişinin tek başına yapabildiği bu işlemi için yaratılmış hızlı ve yapay yazılımlar) ile tercih edildiğinde çok daha hızlı ve fazla kazanç elde etmek mümkündür. Scalping işlemlerinin serbest olduğu bir forex aracı kurumu ile gün içinde yapılan bir çok arbitraj işlemi gün sonunda ciddi bir kar sağlayacaktır.

Fiyatlama Modeli

Tek fiyat kanuna göre geliştirilmiş bir teoridir. Yani aynı malın farklı iki fiyattan satışa sürülemeyeceği anlamını taşır.

Fiyatlama Modelleri

Ross tarafından ilk olarak tek risk faktörlü model olarak geliştirilmiş, daha sonra zamanla iki faktörlü, üç faktörlü olmak üzere üç modelden oluşmuştur.

• TEK RİSK FAKTÖRLÜ
• İKİ FAKTÖRLÜ
• ÜÇ FAKTÖRLÜ

Alım satımdan kaynaklı para kazanma yöntemi genelde “type a” ve “type b” olmak üzere ikiye ayrılır. PTip a arbitrajda kaybetme riski yoktur, kazanma şansı ise yüzde yüzdür. Type b arbitrajda yine kaybetme riski yokken kazanma şansı yüzde yüzün altındadır. finans çevrelerde type a “free lunch (bedava yemek)” type b ise “free lottery ticket (bedava piyango bileti)” olarak da geçmektedir.

Kısaca özetlemek gerekirse arbitraj nedir sorusunun cevabı, ucuza al pahalıya sat. Bu işlem hemen her piyasada ve her ürün üzerinde denenebilir ve yüksek paralar kazandırabilir. Sizde bir para birimini ya da emtiayı veya hisse senedini ya da tahvili daha düşük fiyattan alıp diğer piyasada daha fazlaya satmak istiyorsanız. Konuyla ilgili olarak ücretsiz platformumuzu deneyebilirsiniz.

Ücretsiz 100 Bin TL ile ALIM SATIM işlemine BAŞLAYABİLİRSİNİZ. Demo Hesap Açmak İçin Tıklayın