Blockchain Teknolojisi Hayatımızı Nasıl Etkileyecek?

Blockchain Teknolojisi Hayatımızı Nasıl Etkileyecek?

Blockchain teknolojisi, şifrelenmiş işlem takibi sağlayan dağınık bir veri tabanı teknolojisi olarak tanımlanabilir. Makalemizin geri kalanında geleceğin en dönüşümcü teknolojilerinden biri olan bu Blockchain nedir? Ne yapılır? sorusunun cevabını sizler için vermeye çalıştık.

Blockchain Teknolojisi

Blockchain, şifrelenmiş işlem takibi sağlayan dağınık bir veri tabanı olarak tanımlanabilir. Kayıt içeren blokların şifreleme ile birbirine bağlanması ile oluşan bu dağınık veri tabanı yapılan işlem kayıtlarının tutulmasını, tutulan kayıtların sistemde olan her noktaya dağıtılmasını ve her noktada aynı kayıtların bulunmasını sağlamaktadır. Dağınık yapı, her bir birimin doğrudan diğeriyle bağlantı kurabildiği yapı olarak özetlenmektedir. Bu dağınık veri tabanı şu şekilde çalışır;

• Ağda herhangi biri işlem talebinde bulunur,
• İşlem, ağdaki diğer noktalara yayınlanır
• Ağdaki noktalar, consensus(mutabakat) protokolleri kullanarak işlemi onaylar,
• Onaylanan işlemler, diğer işlemlerle birlikte yeni bir blok oluşmasını sağlar,
• Oluşan yeni blok blockchain ağına kalıcı olarak eklenir,
• İşlem tamamlanmış olur.

Görüldüğü gibi kripto para birimlerinin altında yatan blockchain teknolojisi her türlü işlem ve etkileşimi takip etmeye olanak sağlamaktadır. Blockchain Devrimi: Bitcoin’in Arkasındaki Teknoloji Nasıl Para, İş ve Dünyayı Değiştiriyor? (Blockchain Revolution: How the Technology Behind Bitcoin is Changing Money, Business, and the World) adlı kitabın yazarlarından biri olan Tapscott, teknolojinin olağanüstü bir gizlilik koruması ve güvenli bir platform sağlayacağını anlatmaktadır.

Daha anlaşılabilir hale getirebilmek açısından örneklendirecek olursak, bir malın aitliğini başka birine veya tarafa geçirmek istediğinizde hem siz hem diğer taraf devir için gerekli olan kuruma gitmek zorunda kalırsınız. Size ait bilgiler gittiğiniz kurumun veri tabanında saklanır bu yüzden bir işlem gerçekleştirebilmek için 3.partiye yani kuruma ihtiyaç duyarsınız. Kurumların işlemlerinin kontrol edilebilmesi için genellikle kurallar ve prosedürlere gereksinim duyulur. Şu an kullanılan sistemde zaman zaman manipülasyonlar yaşanabilmekte ve sistemde oluşacak hatalar veya yavaşlamalardan dolayı işlemler gecikebilmektedir.

Blockchain Teknolojisi sayesinde işlem yaparken hem 3.partiye gereksinim duyulmaz hem de sistem kişinin kendisi tarafından kontrol edildiğinden yavaşlamalar ile karşı karşıya kalınmaz. Blockchain zincirlerinden oluşan ağda yapmak istenilen işlemin yapılabilirliği kontrol edilir ve işlemde herhangi bir sorun yoksa işlem verileri kriptografik olarak imzalanır. Böylece işlemlere geçerlilik mührü vurulmuş olur. İşlem verisi daha sonra zincire ait defterin içine koyulur ve bu şekilde işlem kayıtlarından oluşan bir zincir meydana gelir. Bu işlemden sonra sistemde herhangi birisi sahtekarlık yapmaya çalışırsa, ağdaki zincirler tarafından bu durum hemen fark edilerek yapılan işlem durdurulur.

Blockchain Teknolojisinin Kullanım Alanları

Don Tapscott, ‘How The Blockchain Is Changing Money And Business’ TedX konuşmasında Blockcahin Teknolojisinin her ticari kuruluş ve toplum için büyük bir devrim yaratacağını ve bu devrimin sadece ekonomik anlamda olmayacağını oy kullanımı, muzik mp3 indir, sanat, entelektüel mal varlığı gibi yaşantımızda ki her noktada etkili olacağını anlatmaktadır.

Burada bu devrimin nasıl gerçekleşeceğinden bahsedeceğiz. İlk olarak, bugünlerde konu mal varlığı olduğunda para, hisse senedi ve bono gibi finansal varlıkların havalesinde büyük aracılara tamamen bel bağlamış durumdayız.

Aracı kurumlar, milyarlarca insanı küresel ekonomi dışında bırakarak sosyal eşitsizliğe de sebep olmaktadırlar. Herhangi bir finansal varlığın havalesinde işlemler gecikmeli ve maliyetli bir şekilde gerçekleşmektedir. Örneğin banka hesabı açacak kadar yeterli paraya sahip olmayan kişiler için havale işlemleri çok daha maliyetli ve zorlayıcı olduğundan finansal eşitsizliğin doğurduğu bir sosyal eşitsizlik ortaya çıkmaktadır. Havale yaptığımız miktardan %10-20 arasında pay alan aracı kurumlar, banka hesabı olmayan kişilerden farklı kalemlerde daha fazla ücret talep ederek bu kar oranını arttırmaktadırlar. Bugünlerde teknoloji altyapısına sahip olan ‘Abra’ ile havale işlemleri anında, aracı kurum olmadan ve daha düşük bir maliyetle gerçekleştirilebilmektedir.

İkinci olarak hala günümüzde dışlayıcı kurumlar varlığını sürdürmektedir. Bir araziye sahip olduğunuzu belgeleyen tapu belgesi diktatör tarafından yok sayılarak arazinizin size aitliği risk altında kalabilir. Günümüzde şirketler ve hükümetler tarafından Blockchaine arazi tapularını kaydetmek adına çalışmalar yapılmaktadır. Böylece arazinin kime ait olduğu kesinleşerek, değiştirilemeyecek bir sisteme kaydedilmektedir. Blockcahin teknolojisi bu açıdan dışlayıcı kurumlara engel teşkil ederek kurumların kapsayıcı olması hususunda gündelik hayatımızda olumlu bir etki yaratacaktır.

Üçüncü olarak günümüzde adil karşılığı olmayan meslekler karşımıza çıkmaktadır. Örneğin müziği ele alacak olursak 25 yıl öncesinde herhangi bir şarkı sözü yazarı, tutan bir şarkısı için bir milyona yakın single satardı ve bundan yüklü miktarda telif kazancı sağlayabilirdi. Ancak günümüzde içerik yaratıcısı olan birçok kişi kazanç sisteminin altında bırakılmaktadır.

Bugünlerde tutan bir şarkı milyonlarca internet sitesinde yayınlanarak kişinin telif kazancını neredeyse yok etmektedir. Hatta kişi henüz ürününü piyasaya sunmadan ürünler internete düşebilmekte ve kişi çok ciddi maddi zarara uğrayabilmektedir. Imogen Heap, Grammy Ödüllü şarkı sözü yazarı, şu anda müziğini Blockchain Teknolojisi ile piyasaya sürmektedir. B

lockchainde müziği çevreleyen akıllı bir kontrat bulunmaktadır ve bu kontrat kişinin entelektüel haklarını korumaktadır. Şarkıyı dinlemek istediğinizde farklı, zil sesi yapmak istediğinizde farklı bir zincir devreye girerek kişinin haklarını her farklı durum için koruma altında tutmaktadır. Imogen, Blockchain Teknolojisinde kendisini piyasaya sürerek kendi haklarını bu platformda korumaktadır. Çünkü şarkının bir ödeme sistemi vardır ve tüm para sanatçıya geri dönmektedir.

Dördüncü olarak, Blockchain Teknolojisinin en büyük özelliklerinden biri olan anonimlik özelliğini ele alacağız. Bankalar, hükümetler, büyük sosyal medya şirketleri, kredi kartı firmaları ve benzeri aracılar ekonomide güven sağlamak adına insanların kimliğini saptayarak bu verileri merkezde toplamaktadırlar. Merkezde toplanmaları bu sistemin çökertilmesi halinde saptanan kimliklerin açığa çıkarılmasına, kişinin mahremiyetinin ele geçirilmesine olanak sağlamaktadır ve burada bir bilgi mahremiyeti tehdidi oluşmaktadır. Biliyoruz ki dijital çağın en güçlü varlığı veri ve şu anda hepimiz dijital çağın bir parçası olarak veriyi yaratıyoruz.

Dijital kırıntılarımız, dijital çağda bizim sanal halimizi oluşturarak bizi bizden daha iyi bilir hale geliyor hatta bir sene önce ne aldığımızı ne söylediğimizi nerede olduğumuzu açıkça ortaya koyuyor.

Sanalda bir işlem yapmak için gerekli olan bilgiyi biz vermesek dahi bu dijital kırıntılar verebiliyor. Artık günümüzde Blockchain Teknolojisi ile bunların önüne geçilerek bu teknoloji sayesinde kendi veri tabanımızı kendimizin oluşturmasına imkân sağlanmakta ve özgür bir toplumun temeli olan bilgi mahremiyetinin açığa çıkarılması tehdidinin önüne geçilebilmektedir.

Blockchain Teknolojisi ilk olarak Bitcoin’in kullanımına olanak veren altyapı olarak karşımıza çıkmasına rağmen açıklamalarımızdan da anlaşılabileceği üzere gelecekte hayatımızın her noktasında karşımıza çıkmaya başlayacaktır.Geçtiğimiz mart ayında Batı Virginia seçimlerde Blockchain Teknolojisini kullanmış, ABD ise nisan ayında önde gelen sağlık kurumlarından biri olan UnitedHealth’ın kayıtlarını güncel tutmak için Blockchain kullanacağını duyurmuştu.

Dünya çapında hızla büyüyen ve gitgide büyüyeceğine inandığımız Blockchain Teknolojisine adaptasyon sürecinden geride kalmak istemeyen Türkiye’de ise üniversite bazında ilk Blockchain araştırma merkezi (BlockchainIST Center) açıldı. Her noktada hayatı kolaylaştırabilecek bir teknoloji olan Blockhain Teknolojisini yakından takip etmeli, adaptasyon sürecini hızla yakalamalı ve bu teknolojiyi hayatımızın her alanına entegre etmeye çalışmalıyız.