Boston Çay Partisi Olayı: Amerikanın Bağımsızlığı | 2024

Bostan Çay Partisi Olayı

Fransa ve İngiltere sömürüsü eşliğinde giden Amerika gerçekleşen Boston Çay Partisi isyanıyla Amerika devrimine giden en önemli bağımsızlık mücadelesini gerçekleştirmiştir. Günümüzde Amerika elli eyaletten ve birde federal bölgeden oluşmaktadır. Yeni dünya olarak adlandırılan bu bölgeyi içerisinde barınan Kızılderilileri saymazsak denizci bir ailenin çocuğu olan Kristof Kolomb tarafından karanlık denizlere açılmasıyla keşfedilmiştir. Keşfinden itibaren birçok etnik kökene ve kültüre ev sahipliği yapmıştır. Keşfinden sonra tam anlamıyla Avrupa ülkelerinin yeni meydanı olmuştur.

Boston Şehri ve önemi

Amerika’nın kuzey doğusunda yer alır ve en büyük şehirlerinden biridir. New england olarak da isimlendirilmektedir. İngiliz sömürü sisteminin yenidünyaya kurduğu ilk şehirdir. İsmini İngiltere’nin en sevilen şehirlerinden almaktadır. En önemli özelliklerinden birisi ilk Amerikan parası burada basılmıştır. Kültürel anlamda ise Dünyanın ilk İngilizce çeviri kitabı bu şehirde basılmış bulunmaktadır. İngilizlerin iki yüzyılı aşkın süren sömürü zaferinden sonra ilk Amerika bayrağı bu şehirde dalgalanmıştır.

Boston Çay Olayı

İngiliz gemileri 28 Kasım 1773 de Boston limanına çay sevkıyatı gerçekleştirmekteydi. Bu durumu bilen halk yükselen çay vergilerinden bunalmış bir şekilde geminin limana demir atmasını beklemekteydi. 1773 Amerika’sında dışarıdan gelen gemiler valinin izni alınmadan boşaltılamaz ya da yollanamaz bir haldeydi. Bu beklemeyi fırsata çeviren vergiden bunalmış koloniciler kılık değiştirerek limanda bekleyen gemiye bir saldırı gerçekleştirdiler. Yaklaşık 110 kişiden oluşan bu grubun en önde gelen isyankâr ismi Samuel Adams’dı.

Gemiye gerçekleştirilen saldırıda tüm çay paketleri denize fırlatıldı ve denizin üstü çayla kaplanmış oldu. Ertesi gün olay İngiltere’de yankı buldu, olayı İngiltere hükümeti hoş karşılamamıştır. Süre gelen yıllarda bu olay “Boston tea party” olarak adlandırıldı. Bu süreden sonra İngiltere hükümeti limana giriş ve çıkışlara engel oldu fakat bu olaya Boston’da yaşayan insanlar bir eylem girişiminde bulunmuştur.

Çay Partisi Öncesi

Fransa ve İngiltere Amerika toprakları üzerinde sömürü haline gelmekteydi. Yerli halka huzur vermeyen bu iki ülke rekabetlerini ortadan kaldırmak amacıyla bir savaş ortamına girmiş bulunmaktaydı. Savaşı İngilizler başlatmıştı ve sömürge liderliğisavaşı 7 yıl sürmüştür.1763 yılında savaş Fransızların yenilgisiyle son bulmuştur. Bu yenilgi sonrasında Paris Antlaşması yapılmış ardından Fransa İngilizlere Kanadadaki topraklarını bırakmak zorunda kalmıştır.

Fransızların elinde sadece birkaç küçük ada kalmıştır. İngiltere savaşı kazanmıştı fakat savaşta kaybettiği maddi varlıkları Amerika’daki kolonilerinden yüksek vergilerle çıkarmak isteyecekti. Yüksek vergiler karşısında insanlar zorunlu ihtiyaçlarını karşılayamaz hale gelmişti. 1767 yılında kolonilerin dışarıdan aldıkları tekstil ve gıda ürünlerine Townshend Yasası ile olağan üstü vergiler konulmaya başlandı.

Townshend Yasası

İngiliz maliye bakanı Charles Townshend tarafından oluşturulmuş ve ismini alan vergileri barındıran yasalardır. Gelir vergisi adı altında yüksek oranlarla Amerikalılardan istenen vergidir. Boston olayıyla yürürlülükten kalkmıştır.

Boston Çay Partisi Sonrası

Boston çay olayı yaşanması ardından yüksek vergiler halk ilk kez ses çıkarmıştır. Yaşanan olay esnasında İngiliz askerleri ateş açmış beş Boston insanı hayatını kaybetmiştir. Bu olay neticesinde Amerika devriminin temelleri atılmıştır. 5 Eylül 1774 de yapılan Amerikan kongresinin ardından koloniler birkaç imtiyaz elde maltepe etmiştir. Yeni kurallara göre koloniler vergi konularını kendileri belirleyecek ve bölge kararlarını kendileri alabileceklerdi. Bu imtiyazlarla yetinmeyen koloniler çeşitli bölgelerde isyanlar başlatmıştır. İngilizler olayları bastırmak için birçok asker göndermiş fakat çoğu bölgede geri çekilmek zorunda kalmıştır.

2 ay içerisinde Amerika’da bağımsızlık düşüncesi yayılmaya başlamıştır. Fransa ve İngiltere yeniden savaş istemiştir fakat İngilizler bu sefer yenilgiye uğratılmıştır.1782 yılına gelindiğinde limanlar İngilizlerden temizlenmiştir. 3 Eylül 1783 de resmi olarak Amerika Paris Antlaşması ile bağımsızlığını elde etmiş bulunmaktadır.

Sonuç

Yüksek vergilere boyun eğmek zorunda kalan sömürge bölgeleri iki ülkenin tek sömürge hakimiyeti savaşlarından faydalanarak gerekli tepkileri göstermiştir. Fransa ve İngiltere arasında gerçekleşen savaş sonrasında, savaşta kaybettiklerini sömürgelerin sırtından kazanmak isteyen İngiltere yüksek vergiler uygulamıştır. Gıda ve tekstil ürünlerinin ithalatından alınan bu yüksek vergiler halkı yoksullaştırmış ve isyan noktasına getirmiştir. İlk isyan olan Boston Çay Partisi 5 kişinin ölümü ve yüksek vergilerin kaldırılmasıyla son bulmuştur. Bu olayı önemli kılan en önemli unsur ise Amerika’nın Bağımsızlık için attığı devrim adımının en önemli parçası olmuştur.

Boston Tea Party gemisi müze haline getirilmiştir. Site linki için tıklayınız

Yazar: MİNE ŞEN

Kaynakça

• https://www.tarihiolaylar.com/tarihi-olaylar-detay.php?id=11
• Hayat Ansiklopedisi / Amerika Tarihi
• http://www.gazetebilkent.com/2017/06/18/bagimsizliga-giden-yolun-baslangici-boston-cay-partisi/dünyayı sarsan günler belgeseli