Dxy Endeksi Nedir? Dolar Endeksi Nasıl Hesaplanır?| 2022

DXY Endeksi Nedir?

DXY endeksi Türkiye’de Dolar endeksi olarak da bilinen, Dolar’ın dünyada en fazla işlem gören 6 farklı rezerv para biriminin karşısındaki değerleri gösteren endekstir. Dxy Endeksi Euro, Japon Yen’i, İngiliz Pound’u, Kanada Doları, İsviçre Kronu ve İsveç Frang’ından oluşmaktadır. Diğer bir tanım ise Dolar endeksi, ABD dolarının ticaret yapmış olduğu 6 farklı ülkenin para birimlerinden oluşan bir sepete karşı değerini ölçen bir endekstir. Endeks, DXY kısaltmasıyla ifade edilmektedir.

Dünya’da İkinci Dünya Savaşı Sonrası para birimlerinin satın alma, değer gücünü ölçen yeni bir standart kabul edilmişti. Bu standarda göre USD’nin değeri altına endekslenecektir. Bretton Woods ismi verilen bu sistemde altının ons değeri 35 dolar olacaktı. 1973 Mart’ta Bretton Woods sistemi yürürlükten kaldırıldı. DXY endeks değeri için sistemin kaldırılmasından sonraki değer olarak başlangıç baz değeri 100 alınmıştır. Dxy grafiği incelendiğinde DXY’nin 140 değerinde ise ABD Dolar’ının bu süre zarfında diğer para birimlerine karşı %40 değer kazandığını gösterir. DXY endeks değerinin artış göstermesi Dolar’ın diğer para birimlerine karşı değerlendiğini; azalış göstermesi ise diğer para birimlerine karşı değer kaybettiğini göstermektedir.


İkinci Dünya Savaşı sonrasında Yeni bir parasal sistem oluşturulmaya çalışıldı. Dünya Bankası ve IMF’in de temelleri bu dönemde atıldı. Bu dönemin en büyük özelliği Bretton Woods denilen yerde USD’nin, Amerika’nın elindeki altına sabitlenmesidir. Bretton Woods sistemi nedir? makalemizi okuyabilirsiniz.

Dolar endeksinin hesaplanmaya başlandığı tarihten bugüne kadar en yüksek değerini 1985 yılının Şubat ayında görmüştür. Endeks değeri o tarihte 164.72 değerine kadar ulaşarak rekor kırmıştır.  2008 Ekonomik  krizi sonrası 73 ile 105 arasında dalgalanmıştır. Amerikan Merkez Bankası, Amerika’da ekonomik gidişat ile ilişkili olarak faiz artırma ya da azaltma kararı verdiğinde ya da iç-dış siyasete yönelik gerilimler de endeks değerini etkilemektedir.

Dxy endeksi son değerler
Dxy endeksi son değerler

Dolar Endeksi Neyi Anlatır?

Dolar endeksinin oluşturulmasının nedeni çeşitli ihtiyaçlardan oluşmaktadır. Hangi ihtiyaç karşılanır peki? Dolar’ın para birimleri karşısında değerinin hesaplanması yerine doların diğer ülke para birimleri karşısındaki değerinin hesaplanmasıdır. Bu hesaplamalarda piyasadaki yatırımcılara ve büyük kurumlara Dolar’ın değeri hakkında bilgi verir.

Dolar Endeksi Nelerden Etkilenir?

  • Dolar endeksinin yukarı yönde hareket etmesi için:
  1. Bir malın fiyatını etkileyen yukarı yönlü etkileyen en önemli şey o malın talebi sabitken arzının azalması (parasal daralma), ya da arz sabitken talep artışı. Amerikan Merkez Bankası FED, piyasada tahvil satıp para çekiyorsa Dolar değer kazanır. Faizler yükseldiğinde bu nedenle Dolar endeksi değerlenir. Enflasyon artışı bunun nedenlerinden biridir.
  2. ABD’den USD’nin değerlendirecek haberin gelmesi (Ekonomik büyüme)
  3. Dxy endeksinde yer alan 6 ülkenin para birimlerinin değerini yükseltecek bilgilerin ve gelişmelerin yaşanması.
Bu makale ilginizi çekebilir:   Anonim Şirket Nedir? Kuralları Neler? |2023

Örneğin: Japon Yen bölgesinde büyüme verilerinin geriye gitmesi.

  • Dolar endeksinin aşağı yönde hareket etmesi için:
  1. Bir malın fiyatını etkileyen  en önemli şey o malın talebi sabitken arzının azalması (parasal daralma), ya da talebi sabitken arzının artması (parasal genişleme) şeklindedir. Amerikan Merkez Bankası FED, piyasada tahvil alıp Dolar veriyorsa o piyasada USD arzı artacağından Dolar’ın değeri dolayısı ile Dolar endeksi değeri düşer. 2008 Ekonomik Krizi sonrası Quantative Easing isimli parasal genişleme paketleri ile beraber FED bilanço genişletmiştir.  Bu nedenle Dolar’ı değeri başlangıç dönemde diğer para birimlerine karşı değer kaybetmiştir.
  2. Amerika’dan Dolar’ın değerini düşürecek bilgilerin küresel piyasaya yayılması. Örneğin: İşsizlik oranının yükselmesi
  3. Küresel piyasadaki 6 önemli para birimlerinin değerlerinin artması ve gelişmelerin yaşanması.

Örneğin: British pound bölgesinde büyüme verilerinin yükselmesi. Dolayısıyla ABD Doları ne zaman değerlenirse o zaman artar demek doğru olacaktır.

ABD ekonomi verileri açıklandığında işsizliğin düştüğü iç ve dış borcun azaldığı, cari açığın azaldığı durumlara Dolar endeksi artar. Bu verilerin tam tersi düşünüldüğünde işsizlik ve enflasyonun arttığı cari açığın yükseldiği bir piyasada ekonominin gidişatı olumsuz olup Dolar endeksinin değerini düşürür.,

Altın fiyatları ve Dolar endeksinin ters yönde hareket ettiği görülür. Bunun nedeni likit Dolar talebi ve güvenli liman Ons altın arasında ters yönlü ilişkidir. Ons Altın ve Ons gümüş hakkında daha detaylı bilgi sahibi olmak adına Ons Altın ve Gümüş Nedir? Makalemizi okumak için tıklayınız

DXY Endeksi Nasıl Hesaplanır?

DXY endeksi Nasıl Hesaplanır? diye merak edenler için şunu diyebiliriz. Endekste ABD’nin ikili ticaretinde önemli yer kaplayan para birimlerinin geometrik ortalaması bulunmaktadır. Dolar Endeksi Hesaplanışı: içinde bulunmakta olan yerel para birimi ağırlıklarının geometrik ortalaması hesaplanarak bulunmaktadır. 50.14348112 rakamı sabit çarpan olarak görülür.

Dolar endeksi formülü:

DXY = 50.14348112 x EUR/USD^(-0.576) x USD/JPY^(0.136) x GBP/USD’(-0.119) x USD/CAD^(0.091) x USD/SEK’(0.042) x USDCHF^(0.036)

Forex firmalarını kullanarak dolar endeksi üzerinden alım satım yapabilirsiniz.

Yazan: MEHMET KAAN AKÇA

 

2 yorumlar

  1. Birde ülkelerin para birimini doğru yazabilseniz
    Özensizlik her yerde

  2. Dolar endeksi DXY ve petrol arasında bir ilişki var mı peki?