İnterbank Nedir? İnterbank Faiz Oranı | 2024

İnterbank Nedir?

İnterbank, Türkçe karşılığı bankalararası adından da anlaşılacağı gibi bankalar arası para piyasalarıdır. Bu işlem ülkemizde güvenli olması açısından T.C Merkez Bankası tarafından yürütülmektedir.

Bankalararası para piyasaları tarihi sürecine bakıldığında ülkemizde 1986 yılında bu piyasayı oluşturacak adımlar atılmıştır. Bu sistem sayesinde bankalar kısa dönemdeki nakit taleplerin karşılayıp, talep karşılığında elindeki uzun vadeli yatırımı kaybetmemiş olur. 1986 yılında yürürlüğe giren bu sistem T.C Merkez Bankası tarafından, bankalardan hazine kağıdı teminatları ile borç alıp borç verme işlemi yapmaktadır. Bu piyasada aracı kurum Merkez Bankası’dır. Alım ve satım yapan kurumdur.

Bankalar nakit ihtiyaçları olduğunda Merkez Bankası’na gidip İnterbank sistemi ile nakit ihtiyaçlarını kapatabilir. Bu sistemde kim kimden borç aldığını bilmez bunu bir tek aracı kurum yani Merkez Bankası bilir. Bu nakit işlemleri bir gecede transfer olduğundan bir faiz oranı ile gerçekleşmektedir. Buna gecelik faiz oranı denilir. Merkez Bankası bankalarda veya piyasalarda nakit sıkıntısı giderilmesi için overnight işlemi yapmaktadır.

Overnight işlemi nedir?

Overnight işlemi Merkez Bankası’nın bankalardan bazı menkul kıymetlerin satın alıp satması işlemidir. Piyasanın hareketlenmesi ve piyasada nakit sıkıntısının giderilmesi için merkez bankası bankalararası piyasada overnight işlemi yapmaktadır. Overnight işlemin araştırılması sırasında karşımıza sıkça çıkan olaylardan bir tanesi de kotasyondur. Peki kotasyon nedir? Kotasyon, şirketlerin taşınabilir (menkul) kıymetlerinin satın alınıp satılmasına izin verilmesine denir. Bu bağlamda overnight kotasyon olan kağıtlarla yapılan bir işlemdir. Daha önce bahsettiğimiz gecelik faiz oranları da overnight işlemlerinde geçerlidir.

İnterbank Faiz Oranı

YILLAR	TASARRUF MEVDUATI FAİZ ORANI (%)	TCMB REESKONT FAİZ ORANI (%)	İNTERBANK GECELİK FAİZ ORANI (%)
1986	48.00	48.00	39.09
1987	58.00	45.00	42.36
1988	83.90	54.00	46.77
1989	58.80	54.00	26.87
1990	59.40	50.75	62.72
1991	72.70	54.50	59.87
1992	74.20	54.50	67.77
1993	74.80	54.50	69.93
1994	95.56	64.00	92.05
1995	92.35	57.00	106.31
1996	93.77	57.00	74.33
1997	96.60	80.00	77.93
1998	94.80	80.00	79.00
1999	46.70	80.00	69.90
2000	45.60	70.00	198.95
2001	62.50	70.00	59.00
2002	48.19	64.00	44.00
2003	28.59	43.00	26.00
2004	22.10	38.00	19.10

Tabloda İnterbank yani bankalararası para piyasasının gecelik faiz oranı, TCMB reeskont faiz oranı, tasarruf mevduatı faiz oranlarının 12 aylık ortalamaları alınarak yıllık oranları yüzde olarak verilmiştir.

KRİZ YILLARINDA GECELİK FAİZ ORANLARI

Merkez Bankası İnterbank gecelik faiz oranları tablosunda aşağıda ki gibi borç alma ve borç verme faiz oranlarını ayrı ayrı olarak vermektedir.

Kriz yılları olarak 2000 yılında yaşanan kriz, 2008 yılında yaşanan kriz ve 2016-2017 yıllarında yaşanan krizleri ele almaktayız. İlk olarak 2000 yılında yaşanan krize bakıldığında. Ülkemiz 2000 krizinden etkilenen ülkelerdendir. Bir ülkenin ekonomik olarak güçlü olmasının temel sebebi Merkez Bankalarının aldığı politika kararlarının güçlü olmasıdır. 2000 yıllarında İnterbank gecelik faiz oranları Merkez Bankası 1999 yılında 69.90 olan faiz oranını 198.95’lere kadar çıkarmıştır.

İkinci olarak 2008 krizine bakıldığında interbank gecelik faiz oranlarını çok etkilememiştir. 18.01.2008 tarihinde yani Ocak ayında borç verme %19.50 iken 18.07.2008 tarihinde yani Temmuz ayında borç verme %20.25 seviyelerine yükselmiştir.

Son olarak 2017 yıllarında yaşanan krizde İnterbank gecelik faiz oranı 25.01.2017 tarihinde yani Ocak ayında borç verme %9.25 iken 01.06.2017 yani Haziran ayında borç verme %16.50 olmuştur. Devam eden krizle beraber 2018 yılında borç verme %25.50 seviyelerine kadar çıkmıştır.

Buradan bir analiz yapacak olursak kriz yıllarında İnterbank gecelik faiz borç verme ve borç alma oranı artış göstermektedir.

Kaynaklar