Konşimento, Ardiye ve Ordino Nedir? | 2023

Konşimento Nedir?

Konşimento (İngilizce: consignment) bir taşıma senedi olarak bilinir ve değerli bir belge türüdür. Deniz taşımacılığında kullanılan bir belge türüdür. Önemli bilgilerin yer aldığı alış ve satışlar da kullanılan ve gemi taşımacılığında malların gemiye yüklendiğini bildiren bir belgedir. Konşimentonun içinde yükleyicinin, alıcının ve ihbar mercii de dahil bütün bilgilerin yer aldığı belgedir. Ayrıca konşimentonun içinde alıcının aldığı bütün mallar yazmaktadır. Bu belge yükleyici tarafından gemi limandan çıkmadan alıcının eline ulaştırılır. Eğer bir alıcının eline bu belge ulaşmazsa alıcı kişi gemiden bu malları alamamaktadır. Belge bu yüzden taşımacılık için oldukça önemli bir bilgidir.

Konşimentonun içinde yazan bazı bilgiler şunlardır ;

• Kaptanın adı,
• Yükletenin adı,
• Gönderilenin adı (alıcı),
• geminin uyruğu ve adı,
• yükleme ve boşaltma yapılacak olan limanlar ve
• Navlun gibi bilgiler vardır.

Bu bilgiler dışında kesinlikle yazılması gereken önemli bilgilerde; malları taşıyanın adı ve soyadı, ticaret unvanı, düzenleyen kişinin imzası, taşınan malların özellikleri (malın ne olduğu cinsi, ölçüsü ve benzeri özellikler), nüsha sayısı (adet), tarihi ve yeri gibi önemli bilgiler yer almaktadır.

Bu sözleşme yüklenilen yerden varış noktasına kadar taşınması gerektiğini bildiren sözleşmedir. Mallar ihracatçı firma gemiye yükleme yaptıktan sonra nakliyeci tarafından gönderilir. İthalatçı firma elinde bu belge olmadan limana gelen malları gümrükten çıkartamamaktadır. Bu belgenin hukuki açıdan niteliği taşınan ürünün kanunen hamiline teslimi taahhüdünü de beyan etmektedir. Belgenin düzenlenmesi ve ürünün teslim edilmesiyle kişisel bir borç bir talep hakkı doğmaktadır. Malların teslimi için yazılı konşimento ibraz edilmelidir. İbraz edilmesi için de belgenin kesinlikle alıcı kişi veya firmaya teslim edilmesi gereklidir. Hukuki olarak da taşınan malın ibrazının teslimi için taşıyan ve kanunen taşıyan temsilcisi kaptanı, acentesi sorumluluklarını teslim etmekle yükümlülerdir.

Konşimento Çeşitleri / Türleri nelerdir?

Konşimentonun çeşitli türleri vardır. Bunlar; Kısa , Konteyner , Düzenli Hat , Tek , Gemi Kira Kontratı , Ciro Edilmez , Birleşik Taşıma ve Tanker , 2. Kaptan Makbuzudur.

Kısa konşimento nedir?

Belgenin ön yüzünde kısa ve önemli bilgilerin olduğu taşıma şartları gösterilmektedir. Kağıdın arka tarafında sözleşme metninin yazılarının da yer almaması durumunda da consignmentin  arka sayfası boş denilmektedir. Kısa denilmesinin nedeni budur.

Konteyner konşimentosu nedir?

Konteyner konşimentosu acenteler tarafından taşınan malları konteyner ile taşımasıdır. Ve yüklenenin isteği üzerine konteyner için belge düzenlenmektedir. Konteynerdan dolayı malları taşımakta sorumlu olan taşıyıcının konteyner içinde doğabilecek bir zarardan hiçbir şekilde sorumlu değildir.

Düzenli hat konşimentosu nedir?

Aynı alıcı ve satıcı tarafından aynı hat üzerinden ve tarifeli bir şekilde sürekli olarak sefer düzenleyen gemilerle olan taşımacılıktır. Aynı hat üzerinde uluslararası taşımacılar kendi aralarında oluşturdukları sistem ile yükleme, boşaltma, navlun ve istif gibi kendi aralarında bir tarife oluştururlar. Bu tür belgelerden de kar elde edilemez.

Tek konşimento nedir?

Tek konşimento ürünlerin taşınması durumunda yapılacak olan aktarmalar üzerinde hazırlıklar yapılan konşimento türüdür. Bu belgenin hazırlanabilmesi için de deniz yolu taşımacılığı olmalıdır.

Gemi kira kontratı konşimentosu nedir?

Bu tür deniz yolu taşımalarında ve büyük boyutlardaki yüklemelerde kullanılmaktadır. Gemi kira kontratı konşimentosu gemi sahibinin hakları korunacak bir şekilde gemiyi kiralayabilmekte ve bundan gelecek kira ödeme bedelinin ödenmemesi durumunda gemi sahibi taşıma bedelini kendilerine aktarmasını talep etmektedir. Gemi kira kontratı konş. kurallar gereği ve kar elde etmesi açısından gemi sahibi bu kontratı tercih etmektedir.

Ciro edilemez konşimento nedir?

Normal konş. belgeleri değerli belge olmaları sayesinde ciro (kar) edilerek el değiştire bilme özelliklerine sahiptir. Bundan doğabilecek nedenlerden biri de malların alıcıya ulaşmasını geciktirmesidir. Ve buda alıcının ek ücret ödemesine sebebiyet vermesidir. Bu sebepten ötürü de kar elde edilebilir bir belge olmadan ve hızlı iş yapan deniz yolu taşımacılığı senetleri kullanılmaktadır.

Birleşik taşıma konşimentosu nedir?

Deniz taşımacılığı haricinde başka taşıma şekillerinin de kullanıldığı consignment türüdür. Birleşik taşıma konşimentosu navlun kullanan işletmeciler ile düzenlenmektedir. Consignment belgeleri deniz taşımacılığı ile kullanıldığından dolayı limanlarda alış ve satışlar olmaktadır ama bu durum birleşik taşıma için geçerli değildir. Alış ve satışlar için liman olmasına gerek yoktur. Karadan, havadan ve demir yollarından taşınabilmektedir.

Tanker konşimentosu nedir?

Enerji kaynakların (petrol, sıvı yakıt, kimyasallar gibi) taşınmasında kullanılan tankerler için hazırlanan belgedir. Ve sıvı enerji kaynakları taşındığı için buna özel olarak hazırlanmış şartları vardır.

İkinci 2. Kaptan makbuzu nedir?

Yükleme işlemi yapan firmanın yükleyecekleri malların gemi ambara girdiğini bildiren evraktır. Ve geminin teslim aldığını belirtir. Bu durumda “teslim alınma makbuzu” değerindedir.

2.Kaptan makbuzu ikinci kaptan tarafından imzalanmaktadır. İkinci kaptan makbuzu imzalamadan önce malların miktarını, ağırlığını, ıslak olup olmadığını ayrıca ambalajların da bozuk olup olmadığını ve hasar alıp almadığını kontrol etmektedir. Bu işlemlerden sonra ikinci kaptan makbuzu imzalamaktadır. İmzalanmadığı durumda doğabilecek sorumluluk gemi ya da geminin sahibinin sorumluluğundadır. İleri bir zamanda geminin aleyhinde doğa bilecek tazminat işlemlerini gemi direk olarak zararını tanzim etmek durumunda kalmaktadır.

Ordino Nedir?

Consignment’in içinde yazan malların belirli bir kısmını zamanla çekilebilmesi için düzenlenen talimatlar ya da emirlerdir. Bir ürünü yüklemede ya da ürünü indirmeden önce gemi ya da nakliyecilere ordino belgesi verilmektedir.

Verilen ordino (Ordino kelimesi İngilizce Order = Emir) belgesine emir mektubu ya da temsili emir de denilmektedir. Ve ordino belgesi ürünü yüklemede ya da boşaltmada ürünün alıcısının belge ile gemi kaptanından ya da ürünü yükleyen aracılara ulaşarak işlerinin hallolmasını sağlamaktadır. Ürünlerin eksiksiz gemiye yüklenildiğini ve gemi kaptan ordino belgesi yerine ürün alıcısına konşimento belgesi verilmektedir. Çünkü ordino gümrük kanuna göre konşimentoya karşılık ürünlerin alınmasını emir vermektedir. Ayrıca ordino kelimesi birden çok anlamı vardır. Genellikle deniz ticaretinde kullanılan bir belge türüdür. Kara ve hava ticaretinde de kullanılmaktadır. Bu belge olmadan alıcılar mallarını alamazlar.

Ardiye Nedir?

Ardiye, gemilere yerleştirilmek için konteynerle gelen bir malın konulduğu saklandığı depo gibi bir yerdir. Ardiye malların konulduğu orada sayımın yapıldığı, etiketlenme ve paketlenme işlemlerinin görüldüğü saklanma alanıdır. Gümrük bölgelerinde gemi ile gelen mallar bu ardiye alanda bekletilir. Burada belirli bir süre bekletilir ve bu süre zarfında bekletilen maldan bekletildiği süre boyunca karşı taraftan bir ücret takdim edilir. Bu ücreti alıcı, satıcı veya acente tarafından karşılanır. Konteynerlerin içinde mallar varsa ve bekletiliyorsa bu ücreti alıcı tarafından karşılanır. Eğer konteynerin içinde mal yoksa boş konteyner ise bu konteynerin ücretini satıcı veya acente öder. Ardiye gemi taşımacılığında sıklıkla kullanılan bir terimdir.

Kaynakça;

• https://www.gumrukleme.com.tr/
• https://tr.wikipedia.org/
• https://blog.navlungo.com/
• https://www.aksigorta.com.tr/
• https://www.utikad.org.tr/
• https://www.esalco.com/

Yazar : Hilal KORKMAZ