Banka Garantili Bono

Banka Garantili Bono Nedir?

Banka Garantili Bono Nedir?

Bono, üzerinde miktarı yazılı bulunan paranın belirli bir kişi ya da belirli bir sürenin sonunda kuruluşa ödenmesi gereken senetlere denilmektedir.
Banka garantili bonolara baktığımızda, Kalkınma ve Yatırım Bankalarından kredi kullanan ortakların, bu kredilerin teminatı olarak borçlu sıfatıyla düzenleyip alacaklı olan bankaya verdikleri senetlerdir. Bir sermaye piyasası aracıdır. Kalkınma ve Yatırım Bankaları bu senetleri (garantili bonoları) sermaye piyasasından faydalanmak ve kaynak sağlamak için çıkartırlar. Bu bankalar bu senetleri halka arz yoluyla satabilirler. Banka garantili bonoları diğer devlet iç borçlanma araçları (DİBS) ile karşılaştırdığımızda örneğin tahvil ile karşılaştıracak olunursa bonolar, tahvile göre daha pratiktir. Daha az masraflıdır, daha az masrafla kredi sağlama yollarıdır. Bunlar büyük miktarlarda çıkartılan kıymetli evraklardır. Bunlardan finansman sağlanabilir mi diye baktığımızda bu bankalar (Yatırım ve Kalkınma ) bu bonoları sermaye piyasasında satarak finansman sağlayabilir. Bonolar ortaklık değil sadece alacak hakkı sağlar.

Banka Garantili Bono İhracı

Bonolar SPK tarafından kayda alınmaktadır. Sonrada ihraç edilerek iskonto esasına göre satılmaktadır. Burada iskontonun tanımına baktığımızda; bir senedin saymaca değeri üzerinden yapılan indirim demektir. Yani kısaca ‘indirim’ diyebiliriz. Bonoların vadesine baktığımızda 60 günden az 360 günden çok olamaz. Tahsilli satılacak banka bonolarında ise vade 15 günden az, 360 günden çok olamaz. Banka bonolarının ikinci el piyasada alım satımı serbesttir. Bu hüküm, bonoları ihraç etmiş olan banka içinde geçerlidir. Bu bonoların (emre yazılı ve banka garantili bono ) tedavülü için senedin arka yüzünde beyaz ciro yapılmış olması teslimiyeti yeterli olacaktır. İhraç edilmiş olan bu bonoların üzerindeki yazılı bedelleri, bonoları satmış olan banka tarafından ve belirlenen yerlerde ödenir. Bono ile bankalarda açılacak vadeli mevduatları karşılaştırdığımızda ikisinin de en belirgin özelliği sabit getirili yatırım aracı olmasıdır. Bir yatırımcı yatırım yaptığı anda vadesinde elde edeceği faizi bilir ve vade gününe kadar beklerse kredi riski gibi bir olumsuz durum olmadığı sürece ana parasını faiziyle birlikte alacaktır. Bu açıdan değerlendirecek olursak dalgalanma, belirsizlik ve riski sevmeyen yatırımcılar için bunların (bankalarda açılacak vadeli mevduat ve bono ) her ikisi de uygundur. Bu ikisinin farklılıklarına baktığımızda bireysel yatırımcı açısından en önemli rakamsal farklılık vergi oranlarıdır. Bu oranlar şöyle; bonolarda %10,vadeli mevduatta %15 oranında bir stopaj vergisi uygulanmaktadır. Yatırım açısından değerlendirdiğimde eşit faiz oranları ile yatırım söz konusuysa sırf vergi avantajından dolayı bonoyu tercih ederim. Fakat bono her zaman karlı olmayabilir. Bunlardan hangisinin daha karlı olduğuna bakmak için işlemi gerçekleştireceğimiz faiz oranına bakmalıyız. Risk açısından bakıldığında mevduatta devletin 50 bin TL’ ye kadar garantisi vardır. Devlet tahvili ve Hazine bonoları ise tanımından da anlaşılacağı gibi devlet garantilidir. Fakat banka ve özel sektör şirketlerinin ihraç ettiği tahvil bonolarda böyle bir garanti yoktur. Genel olarak baktığımızda mevduat ya da bono her ikisi de riski düşük yatırım araçlarıdır.

Bu makale ilginizi çekebilir:   Temettü Nedir? Temettü Tarihleri ve Takvimi |2023

Bono Yasal Şartları

Bononun yasal ve geçerli olabilmesi için bazı koşulları sağlaması gerekmektedir. Bu koşullara bakacak olursak: bono kelimesinin geçmesi, kayıtsız şartsız bir bedel ödenmesi vaadi, alacaklının adı ve soyadının bulunması, bononun düzenlendiği gün, bononun düzenlendiği yer, ödeme yeri, senedi düzenleyen kişinin imzası, vade. Eğer Banka bonolarına yatırım yapmak istediğimiz zaman bizlerin muhatabı bankalar olacaktır. Banka bonoları ve banka garantili bonolar seri halinde ve kitle senedi olarak ihraç edilemezler, dönemsel gelir getirmezler. Tebliğ hükümlerine baktığımızda ihraç edilecek bonolar sermaye piyasası uygulamaları bakımından menkul kıymet niteliğinde, kabul edilmiş, ihraç edilecek bonoların Kurul’a kaydettirilmesi zorunlu tutulmuştur. Rakamsal olarak bakacak olursak İ.M.K.B.’nin 1992 yılı Faaliyet Raporu’ndaki verilere göre , banka bonosu ve banka garantili bono ihraçları 1991 yılında 726 milyar, 1992 yılında 770 milyar lira olmuştur

A ve B tipi Fon Türleri

Enflasyon Endeksli Tahvil Nedir?

Devlet İç Borçlanma Senedi DİBS nedir?

KAYNAKÇA

• www.finansq.com
• www.bononedir.com
• www.tuik.gov.tr
• www.bloomberght.com

Yazar: Hayriye Öztürk