dibs - Devlet İç borçlanma Senedi
dibs - Devlet İç borçlanma Senedi

DİBS nedir? |Dibs Nasıl Alınır?| 2022


Dibs Nedir?

Dibs, açılımı Devlet iç borçlanma senedi anlamına gelen, devletin bütçe açıklarını finanse etmek amacıyla kullanılan bir borçlanma aracıdır. Bu makalemizde sizin için Dibs nedir sorusuna geniş açıdan yanıt arıyoruz. Devlet iç borçlanma senetleri, Hazine Müsteşarlığı tarafından ve de yurt içi piyasalarda ihraç edilmektedir. Birs aldığımızda devlet bize yani alıcısına, borçlanır.  Devletler burada vade sonunda borçlu olduğu tutarı ödemekle yükümlü tarafı oluşturur.

Devlet iç borçlanma senetleri, burada vadelerine göre ikiye ayrılabilir. 1 yıldan daha uzun vadeli kamu borçlanma arası olan devlet tahvili ve 1 yıl ve daha az vadeli olan hazine bonosu. Dibs‘leri faiz yapısına göre de ikiye ayırabiliriz. Faiz getirisi olan ve Faiz getirisi olmayanlar. Merkez Bankası’da günlük olarak Dibs’lerin güncel fiyatını İnternet sitesinde göstermektedir.

Vadeye Göre Dibs Nedir?

Yukarıda da bahsedildiği gibi devlet iç borçlanma senedi çeşitleri vadelerine göre ikiye ayrılmaktadır. Makalenin bu aşamasında devlet tahvili ve hazine bonosu arasındaki farklar anlatılmaktadır.

Devlet Tahvili

En bilinen, en güvenilir ve hızla nakite çevrilebilir devlet iç borçlanma aracı olan devlet tahvilleri, bunların başında gelmektedir

  • Bir yıl ve daha uzun süreli borçlanma senedidir.
  • Hazine Müsteşarlığı tarafından çıkartılır.
  • Alacaklının Faiz getirisi ile ödeme garantisi vardır.
  •  Faiz getirisi olduğu için risksiz yatırım aracıdır.

Hazine Bonosu

  • Bir yıldan daha kısa vadeli bir borçlanma senedidir.
  • Türk lirası veya döviz cinsinden çıkartılabilir.
  • Devlet kısa zamanda, fon elde etmek için hazine bonosu satışa çıkarır.
  • Yatırımcılar ana para ve Faiz getirisi elde eder.

Dibs İhracı Nedir?

Devletin giderleri kamu gelirlerini aştığında devlet bütçesi açık verir. Devlet bu açıkları finanse etmek amacıyla çeşitli borçlanma araçları kullanır. Bunlar yukarıda da bahsettiğimiz üzere tahvil ve bonolardır. Devlet, kamu açığını kapatmak için Hazine Müsteşarlığı eli ile yurt içi ve yurtdışı piyasalara dibs ihraç eder.

Getirisine Göre DİBS Nedir?

Faizsiz dibs’ler faiz oranı üzerinden değil de sabit bir getiri veren devlet iç borçlanma senedidir. Faizli yani kuponlu dibs ise Faiz Oranı üzerinden kupon ödemesi yapan devlet iç borçlanma senedidir.

Bu makale ilginizi çekebilir:   Bitcoin Nedir?

Faizsiz (Kuponsuz) Devlet iç Borçlanma Senedi

  • Sabit getirilidirler.
  • İskontolu Devlet İç Borçlanma Senetleridir.
  • Faiz getirisi, kağıdın vade sonunda ulaşacağı nominal değer ile satış fiyatı arasındaki farktan meydana gelir. Bunun dışında herhangi bir faiz getirisi yoktur.

Örnek:  Hazine Bakanlığı tarafından ihale ile 1000 TL değerinde tahvil satışa sunuluyor ve 950 TL değerinde teklife onay verilip satılıyor. Alıcı vade geldiğinde 1000 TL ödeme alacak. Bu durumda faiz
(1000 – 950 ) / 950 ‘den % 5,20 olarak belirlenmiştir.

Faizli (Kuponlu) Devlet İç Borçlanma Senedi

  • Alıcısına belli dönemlerde kupon getirisi sağlar.
  • Kağıtlar sabit veya değişkenlik gösterebilir.
  • TL veya döviz cinsinden ihraç edilir.
  • Sabit faizli ve değişken faizli borçlanma senetleri olarak ayrılırlar.

Sabit faizli; İhraç sırasında belirlenir, değişken Faizli ise vadeden önce belirli bir sürede Hazine borçlanma ihalelerinde oluşan faizlerin ortalaması alınarak bir Faiz getirisi sağlamaktadır.

Devlet İç Borçlanma Senetleri Likitide açısından oldukça önemlidir. Bu önemlilik arz eden konuları da üç başlıkta toplayabiliriz.

Dibs Nasıl Alınır?

Dibs almak isteyenler bunu herhangi bir banka veya finansal aracı kurum üzerinden yapabilmektedir. Hesabınızın bulunduğu her banka üzerinden DİBS alabilirsiniz. İstersenz bankanızın müşteri hizmetlerini kullanarak da devlet iç borçlanma senedine yatırım yapabilirsiniz. Bunun için bazı bankalar 250 TL gibi bir alt limit belirlemiştir. Örneğin Vakıfbank üzerinden almak isterseniz minimum 250 TL alt limitli bir alım teklifinde bulunmalısınız. Burada borçlanma senedi alırken özellikle senedin vadesi ve senedin faiz oranını dikkate almanız önemlidir.

Güncel DİBS Faiz oranları 2020

Finansal Sistem Açısından Önemi

Likitidesi yüksek olan ve piyasada etkin olan devlet borçlanma araçları, sıfır risk primi içerdiğinden likitidesi finansal kuruluş ve yatırımcıların kıymetli evraklara olan yatırımı diğer sabit getiri kıymetli evraklara karşı olan yatırımlarını korumaya yönelik pozisyon alabilmeleri ve faize dayalı ürünler gibi diğer kıymetlere olan yatırımlarını doğru fiyatlandırılması oldukça önemlidir. Ayrıca borçlanma araçları, finansal piyasada teminat olarak kullanılır. Bunun yanında beklenmeyen nakit akımları karşılamak adına bilançoda aktif olarak talep görmektedirler.

Hazine Borç Yönetimi Açısından Önemi

Piyasa likitidesi, söz konusu varlığa yatırım yapanların, ve bu yatırımdan bekledikleri getiri düzeyini etkiler. Etkin işleyen devlet iç borçlanma senedi piyasası kamunun faiz yükünü ve yurt dışından yapacağı yabancı paraları ihraç ederken üstlendiği döviz kuru riskini azaltarak istikrar sağlanmasına da katkı bulacaktır. İstikrarı kamu maliyesinde sağlamaktadır.

Merkez Bankası Açısından DİBS nedir

Para politikasını yürütülmesi ve finansal istikrarın sağlanması içim hazine borçlanma aracı ikincil piyasası, son derce önem arz etmektedir. Merkez Bankası APİ ile repo, ters repo işlemlerini gerçekleştirdiklerinden söz konusu işlemler devlet borçlanma araçlarını etkilerler. Ayrıca piyasada devlet tahvillerine veya hazine bonosuna olan ilgi TCMB para politikasının geleceği açısından da önemlidir. Gösterge faiz oranı ve politika faizi arasındaki ilişki ile ilgili makalemize göz atabilirsiniz.

Bu makale ilginizi çekebilir:   Maslow Piramidi Nedir? İhtiyaçlar Hiyerarşisi |2023

Hazine Bonosu Değerinin Hesaplanması

Basit faiz oranı verilmesi halinde hazine bonosunun bugünkü değerinin hesaplanması:

  • PV = FV / (1 + ( i * ( VGK ) / 365))
  • PV: Hazine Bonosunun Bugünkü Değeri
  • FV: Hazine Bonosunun Nominal Değeri
  • i: Yıllık Basit Faiz Oranı
  • VGK: Hazine Bonosunun Vadeye Kalan Gün Sayısı

Tahvil Piyasa Değerinin Hesaplanması

Tahvile yatırım yapan yatırımcılar bu kararı verirken elindeki paraları ödünç verirken vade sonunda alacağı faiz getirisini ve anaparayı almayı amaçlar. Bu sebeple de tahvili satın aldıklarında, anonim şirkete doğru nakit akışı, vade sonunda faiz ve anaparanın geri ödenmesi halinde, yatırımcıya nakit akışı olur.

Tahvil Formülü

P= C/(1+i) + C/(1+i)2 + C/(1+i)3 + … + C/(1+i)n + M/(1+i)n

  • P= Tahvilin Piyasa Değeri
  • C = Tahvilin Kupon Tutarı (C=F x r)
  • F= Tahvilin Nominal Değeri
  • n= Vadeye Kadar Olan Süre
  • M= Vade Sonunda Ödenecek Anapara
  • i = İskonto Veya Piyasa Faiz Oranı
  • r = Nominal Faiz Oranı

Tahvilin değeri, her vadenin sonunda elde edilen faiz tutarı ile anaparanın belli bir iskonto oranından bugüne indirgenmiş değerlerin toplamıdır.

İskonto Oranı = Tahvilin nominal faiz oranı ise ; Tahvilin piyasa fiyatı = Nominal değeri. Dönemin sonunda faiz getirisi ile vade sonunda ödenecek anapara tutarı baştan belli olduğuna göre tahvilin piyasa fiyatını belirleyen en önemli faktör İSKONTO ORANIDIR !

apk indir

işletim sistemi lisansı

2 yorumlar

  1. Bankaların sattigi hazine bonosu karşiliksiz olabilir banka batınca tmsf garantisi yok……Imar bankasi batinca bütün kayıtdışı mevduatlar ödendi hattâ bankanin bütün borcu ödendi..hazine bonosu alanlara zamaninda odeme yapilmadi