Kotasyon Nedir? Kotasyon Neden Önemlidir? |2023

Kotasyon Nedir?

Kotasyon, Menkul Kıymetler Borsasında aktif işlem gören, talep edilen sermaye gücü araçlarından konuyla alakalı şartları taşıyan ve bu durumla ilgili aktif pazar listelerine kayıt olması ve işlerin görmesinin kabul edilmesidir. Kotasyon aynı zamanda (listeleme) anlamına gelmektedir. Bu kelime, batı ülkelerinde ‘’herhangi menkul kıymetin aktif salonlarında alım-satım kısmında fiyatının amacından çıkarak tecili işlemi’’ manasında kullanılsa da Türkiye’de ‘’ A.Ş veya kamu kuruluşları tarafından ihraç olan Menkul Kıymetler Borsası listesine alınması’’ anlamına gelmektedir 1.

Kotasyonun Neden Önemlidir?

Globalleşen ve sermaye piyasalarının yaygınlaştığı dünyamızda prestijli borsalarda işlem hacmi çoğalmakta ve yabancı ihracatçılar hisseleri kote ettirmektedirler. Yabancı ihracatçılara veya borsalara kote edilen menkul kaynaklar kalitesi yapısından ötürü yöneticilere; yeni ürün geliştirme yeterliliğine, borsada ki işlem sayısından, hisse senetleri sayısına kadar farklı unsurlar tarafından belirlenir.

Dünya da prestijli borsaların kotasyon (listeye alma) kriterleri sayısal ve olmayan kriterler olarak iki grupta toplayabiliriz.

1. Sayısal Kriterler

Şirketlerin tutarları

Şirketlerin piyasa değeri

Şirketlerin hissedar sayısı

2. Sayısal Olmayan Kriterler

Şirketlerin gelecek planları

Şirketlerin ürünlerinin pazar kapasiteleri

Şirketlerin son üç yıllık denetimden geçmiş mali çizelgeler

Aynı zaman da AB Kote edilme ile alakalı üç direktif benimsemiştir,

• Kote olma kabul direktifi
• Kote edilme özellikleri
• Ara dönem raporları

Kotasyonun yelpazesi içerik bakımından çok geniştir. Pek çok alanda kullanımı mevcuttur. Bunlardan başlıca olanları : hisse senetlerinde ilk kote olma, hisse senetlerinde ilave kote olma, şirketlerin birleşme ve bölünmelerin de kote olma, yatırım ortaklıklarında kote olma, borçluluğu temsil eden menkul kıymetlerin kote olması, yatırım fonları kote olması gibi…

İMKB’de Menkul Kıymetlerin Kota Alması

Kotasyon faaliyetleri kota alınma ve borsada işlem görme sürecidir. İMKB ilk aşamada ihracatçıların halka arz aşamasında: Menkul Kıymetlerin borsada işlem görmesiyle alakalı başvuruları inceler.

İkinci aşamada ise: Borsada işlem gören hissedar şirketlerin kote olma şartlarına uyup uymadığını gözlemlemektedir.

Kotasyon Bünyesine Nasıl Başvuru Yapılır?

İhracatçı, şirket veya ihracata aracılık yapan firma Menkul Kıymetlerin kota ile ilgili bünyelerin başvurusunu yapar.

Aracı kuruluş eğer kote olma başvurusunu yapmışsa ilgili şirket tüm evrakları ve bilgileri borsaya vermeli ve kotasyon ücretini zamanında ödemelidir.

Küçük şirketlerin hisselerini halka arz etmesi durumunda, şirketin gereken bilgileri borsaya ve SPK’ya vermesi ve kote olma ücretlerini ödemeyerek hisseleri kote etmesi, borsada işlem görmelerini önlemesi ihtimalleri karşılarına çıkabilir.

Kamu Kuruluşlarına Ait Menkul Kıymetlerin Kotasyonu

Genel ve katma bütçeli paylar, kamu ve mahalli idareler tarafından ihraç edilen Menkul Kıymetler, Bakanlığın yazılı isteği üzerine İMKB yönetim kurulunca Borsa kotuna alınır, işlem görür.

Yabancı Kuruluşlara Ait Menkul Kıymetlerin Kote olması

Yurtdışında faaliyet gösteren yabancı kuruşların iki türlü Menkul Kıymetinin kote edilmesinin ilk şartı, bağlı olduğu Hazine Müsteşarlığın izin vermesi ve izin dahilinde;

Menkul Kıymetlerin çıkarılan ülkenin bir borsada kote edilmiş olup İMKB yönetim kurulunca tüm kitlelere uygun olması.

Ortaklığın Bakanlıktan izin alınmış olması gerekmektedir.

Yazar: Hatem ATALAN

KAYNAKÇA

1. https://katalog.marmara.edu.tr/eyayin/tez/T0059466.pdf
2. https://katalog.marmara.edu.tr/eyayin/tez/T0039989.pdf
3. http://debis.deu.edu.tr/userweb//dilek.seymen/dp_2013%20%5bUyumluluk%20Modu%5d_yeni.pdf
4. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/327556

1 İsmail Ayhan YÜCEL, Menkul Kıymetler Borsalarında Kotasyon (Türkiye’deki Uygulama), İstanbul Üniversitesi SBE. Para Banka Bölümü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 1993, s.94.

2 SERMAYE PİYASASI VE BORSA TEMEL BİLGİLER KILAVUZU, a.g.e., s.201.