Meiji Restorasyonu Nedir? Japonya Ekonomisi |2023

Meiji Restorasyonu Nedir?

Meiji Restorasyonu, Japonya’da ortaya çıkan  “İmparator Mutsihito” önderliğiyle modernlik, batılılık adına yapılan bir harekettir.19.yüzyılda başlamıştır. Büyük bir reform hareketi olmakla birlikte 1867 yılı Japonya tahtına geçen Mutsihito 1 yıl sonra 1868’de bu reform hareketini kabul etmiştir.

Japonya Ekonomisi

Japonya dünyanın 2. Büyük ekonomisidir. Dünya savaşında büyük bir yenilgi alması ve kısa sürede Japonya’nın hızla kalkınması gibi dünyanın büyük ekonomisi haline dönüşmesi Japon mucizesi olarak isimlendirilmiştir. 1980’li yıllarda Japonya ekonomisi o kadar gelişmiştir ki “Japan As Number One” sloganıyla en büyük güç planı hazırlanmaya başlamıştır.

1990 yıllarında Japonya ekonomisi durgunluk geçirmiş ve büyüme azalmakla birlikte işsizlik artmıştır. Japonya 2.Dünya savaşı sonunda ekonomisinde oldukça iyi olmuş olduğunu göstermekle birlikte, doğan etkenler ileriki zamanda durgunluğun sebebi haline gelmiştir. Japonya Keiretsu ve güçlü bürokrasiden oluşan, 3 elden yönetilmiştir. Bu 3 güç merkezi arasında iş birliği Japonya’nın kendine güvenmesini sağlamış ve karar vermesini önemli ölçüde etkilemiştir.

Keiretsular kendi içinde yarattığı bankalarla gerek duyduğu finansı çok büyük ölçüde kazanmış, hükümetin yönetilmesi, yönlendirilmesi ve dünyada ön sıralara yerleşmesini sağlamıştır. Ancak tüm bunlar zaman geçtikçe Japonya aleyhinde işlemeye çoktan başlamıştır. Devlet tarafından kullanılmaya mahkûm olmaları nedeniyle, Keiretsular piyasa koşullarından çok birlik mekanizmasına dayalı olarak karar verme aşamasına geçmiştir.

Sonunda ise Japonya’nın ekonomik itici gücünden sıyrılarak gittikçe katlanılması mecbur olan bir güce dönüşmüşlerdir. Özellikle içlerindeki bankadan sürekli halinde keyfi kredi kullanmış olmaları kaynakların verimli olmayan keyfiyeti yüksek projelere kullanılması ve geri ödenmesi mümkün olmayan kredilerin kullandırılmasına yol açmaya başlamıştır.

Keiretsu şirketinin bu yanlış yollara sapmasının başka bir sonucu ise kâğıt üstündeki arsa, ev fiyatlarının aşırı yükselmesi olmuştur. 90’lı yıllarda ise ev, arsa fiyatlarında spekülatif artışlar gerçekleşmeye başlamıştır. Ev-arsa fiyatların yüksek fiyattan satılmaya başlandığı, ücretlerinin şişirilmeye başlandığı, Bubble dönemi 1991’de son aşamaya gelmiştir.

Gayrimenkullerin fiyatları ve hisse senedi fiyatları dipleri görerek, Japonya ekonomisi durgunluk içine girmiştir. Aradan kaç yıl geçmiş olmasına rağmen sorunlar ve bunların sinyallerinin hala saptanamaması çok büyük önem arz etmektedir. Japonya’da görülen bu durgunluk sonucunda ev-arsa fiyatlarında yani gayrimenkullerin fiyatlarındaki düşüler hisse senetlerindeki aşırı fiyat düşmesi, işsizlikte yükseliş gibi daha birçok olumsuzluk büyük önem arz etmekle birlikte, ekonomik yapıdaki temel sorun teşkil eden nedenler arasında gösterilir. Japonya ekonomisinin temel problemleri içinde ekonomik yapı geleceği görememe gibi nedenler yüzünde tüketime yönelik eğilim azalmıştır. Bu tüketim eğilimi ücretlerin azalmasına bunun sonucunda da ekonomik durgunluğa yol açabilir.

Japonya Mucizesinin Kökeni: Meiji Restorasyonu

Japonya’da ortaya çıkan Meiji Restorasyonu “İmparator Mutsihito” önderliğiyle modernlik, batılılık adına yapılan bir harekettir.19.yüzyılda başlamıştır. Büyük bir reform hareketi olmakla birlikte 1867 yılı Japonya tahtına geçen Mutsihito 1 yıl sonra 1868’de bu reform hareketini kabul etmiştir.

Bu dönemde yapılan hareketler şöyle sıralanır:

• Ordunun çağdaş olması
• Çağdaş bir Bankacılık sistemi
• Avrupa’ya öğrenci yollanması
• Yerli silah sanayisinin kurulması
• Takvimin yenilenmesi
• Giyim tarzında batılılaşma
• Demiryolları yapımı
• Japon donanması oluşturulması
• Feodal düzen yerine batılılık gelmesi

Meiji Restorasyonu ile güçlü bir ordu oluşturulmuş Japonya Uzakdoğu’da büyük imparatorluk haline gelmiştir. Saldırgan ve yayılmacı olarak Çin ardından da Rusya ile savaşmıştır. Galibiyeti ile birlikte Kore ve Çin ülkelerinde “Mançurya” yerine sahip olmuştur.

Uzakdoğu Japonya 19. yüzyılın ikinci yarısına kadar dış dünyaya kapalıdır Şogun derebeylerin içinden seçilen yönetici Ordu Komutanıdır.

İmparator Muthisito 1850’de İktidara gelmesiyle Meiji restorasyonu olarak adlandırılan yenilik dönemi başlamıştır. Bu yeniliklerden bazıları şunlardır;

• Derebeylik sistemine son verildi.
• Prusya Almanya modeli
• Anayasa ilköğretim zorunlu
• Batı tarzı kıyafet
• Mecburi askerlik
• 1871 ilk resmî gazete

Uzakdoğu’da yeni bir güç Japonya’nın XIX. Yüzyılın ikinci yarısına kadar derebeylik düzeninin hakim olduğu dış dünyaya kapalı bir ülkeydi. “Şogun” adı verilen ordu komutanı bu derebeylerin en güçlüsünden seçiliyordu. Asıl güç Şogun elindeydi imparator sembolik olarak devletin başında idi. Batılı devletler Japonya’yı kapılarını kendilerine açmak için sıkıştırmaya başlayınca 1854 yılında batılı devletlerle ticari anlaşmalar yapıldı ancak Japonya’nın batıya açılımı ülkede tepki ile karşılandı. Şogun yönetime ülke üzerindeki etkisini yitirdi. 1867’de genç yaşta tahta geçen Mutsuhito’nun aydınların batı tarzı yenilikler yapmasına destek vermesiyle Japonya’da reformu süreci başladı.

• 1868’de feodal düzen yıkıldı yerine batı tarzı hükümet kuruldu.
• Hukuk sisteminde bir reform yapılarak, Prusya-Alman modeline dayalı yeni anayasa kuruldu.
• Eğitim de yapılan yenilenmeler, yüksek okuryazar olmasına neden oldu.
• Takvim değiştirildi.
• Giyim-kuşam da batı örnek alındı.
• Çağdaş bankacılık sistemi kuruldu.
• Japonya donanmasının İngiltere krallık donanmasından faydalanıldı.
• Ordu Çağdaşlaşmasında, Prusya genelkurmaylığından Uzmanlar geldi Japon subayları batılı askeri donanma akademilerine gönderildi.
• Dışarıdan çağdaş silah satın alınırken, yerli silah sanayisi kuruldu
• Devlet ulaşım haberleşmeye önem verdi.
• Demir yolu deniz yolları oluşturulması ve telgraf hatları oluşturuldu ağır sanayi demir çelik gemi yapımı geliştirilirken, tekstil sanayide çağdaş seviyeye geldi. Devlet Japon girişimcilerle ortak çalışarak ihracatçılara, sanayicileri, deniz taşımacılığında her türlü desteği sağladı.
• Japonya ihracatı ipek tekstil dalında yükselişe geçti.

Tüm bu gelişmelerin ardından güçlü ordusu olan zengin Ülke olma ideali vardı o gerçekleştirilen reformlarla kısa sürede gelişen Japonya 19. yüzyılın sonlarında Ülke olma ideali vardı o gerçekleştiren reformlarla kısa sürede gelişen Japonya 19. yüzyılın sonlarında güçlü bir devlet haline geldi.

Sanayileşen fakat ham madde açısından fakir olan, Japonya Asya kıtasına ulaşmak için yayılmacı politika izlemeye başladı. Çin yönetimindeki Kore’yi ele geçirmek isteyen yöneticiler, Çin’le karşı karşıya geldi. İki devlet arasında yapılan savaşta galip olan Japonya, batılı devletler ve Rusya’nın tepkisi nedeniyle, elde ettiği Toprakları Çin’e geri verdi

Çin Toprakları Japonya Rusya arasında rekabet haline geldi. Rusya ile Japonya arasında 1904-1905 arası savaş çıktı. Rusya bu savaşta yenilerek Çin ve Kore üzerinde etkisini kaybetti. Japonya bir süre sonra Kore’yi topraklarına katarken, Rusya ve Çin’e karşı elde ettiği başarıyla Uzakdoğu’da yeni bir güç olarak ortaya çıktı.

Hisse Anlık Fiyat – Hisse Anlık Kademe – Yabancı Takas Oranı – Aracı Kurum Dağılımı 

Meiji Restorasyonu Sırasında Osmanlı

Meiji Restorasyonu’na benzer bir kalkınma, kurumsal dönüşüm hamlesine benzer şekilde 19. yüzyıl Osmanlı devleti de batının örnek alınarak yeniliklerin yapıldığı dönemdir. Abdülaziz döneminde Tanzimat döneminde başlayan yenilik hareketleri sürdürüldü. İdari, askerlik, hukuk, eğitim, ulaşım, bankacılık konularında çeşitli düzenlemeler yapıldı. 1868’de Danıştay 1870’te Sayıştay kuruldu. İkinci Abdülhamid döneminde idari alanda anayasa kabul edilerek meşrutiyet ilan edildi ve parlamenter sisteme geçildi. Eğitim alanında ise harp hukuk ve güzel Sanatlar akademileri ile ticaret, bayındırlık ve Veterinerlik okulları açıldı.

İlk Ortaöğretim okul sayısı arttırıldı. Bağdat ve hicaz demiryolları bu dönemde işletmeye açıldı.16. yüzyılda Avrupalıların temasa geçtiği Japonya döneminin en büyük bakır gümüş ihracatçısıydı Japonya’nın yüksek kültürlü güçlü sanayi öncesi sanayiye sahip ancak sanayileşmemiş bir ülkeydi.