Vix Endeksi Nedir? Vix Korku Endeksi Nasıl Yorumlanır?| 2022

Vix Endeksi Nedir?

Vix Endeksi,  Korku Endeksi olarak bilinen (Volatility Index, Vix index = Oynaklık endeksi) olarak çevrilen piyasalar ile ilgili korku yada endişeyi gösteren bir endekstir. Genel bir tanım olarak vix endeksi, piyasalarda korkunun derecesini ölçen bir endekstir. Vix korku endeksi, ilk defa 1993 yılında CBOE ( Chicago Board of Trade) tarafından oluşturulmuştur. Endeks, başta Amerikalı yatırımcılar (S&P 500 endeksi ile hesaplandığı için) olmak üzere tüm dünyada takip edilen önemli bir göstergedir. Vix korku endeksindeki amaç, piyasadaki risk algısını ölçmektir.

Kısaca piyasada al-sat yapan traderlar risk seviyesi yükseldikçce korku endeksi ile aldıkları opsiyonlar ile bunu piyasaya yansıtır. Bu nedenle endeks değeri yükselir. Makalemizin geri kalanında korku endeksi ve borsa arasında ilişki nasıldır? Korku endeksi yükseldiğinde altın fiyatları neden artar? Korku endeksi belirli hisselere mi etki eder? Yoksa her hissede etkisi gözükebilir mi? gibi ve benzeri sorulara cevaplar bulabileceksiniz. Makalemizi sonuna kadar okumanızı öneririz.

Ücretsiz 100 Bin TL ile VIX ENDEKSİ ALIP SATMAYA BAŞLAYABİLİRSİNİZ. Demo Hesap Açmak İçin Tıklayın

Grafiği büyütmek için lütfen resmin üstünü tıklayınız

Vix endeksi nedir ve Vix index’e bir örnek vermek gerekirse önce opsiyonu anlatmamız gerekir. Opsiyon için şöyle bir örnek verebiliriz: ” Bir yatırımcı kendine konut almak istesin. Alınacak konutun fiyatı, yatırımcıya uygun olsun. Yatırımcı da satın alınan kişiyle anlaşmaya istesin. Fakat bu konutu almadan önce de annesine göstermek istesin. Bunun için ekstra zaman gerektiği için konutu 4 gün içerisinde başka bir alıcıya satmaması için konut sahibine 500 tl gibi bir ücret öder. Buradaki durum; bir konut sahibi olmadan konutun satın alma hakkını almış olmasıdır.

Buna “opsiyon” denmektedir. Bu örnekte satıcıya konutu satmaması için kaparo vererek korunma elde edinmiş olundu. Bu örnekten de görüleceği gibi borsada işlem yapanlar geleceği tam bilmediği için riskli zamanlarda opsiyona başvurarak hisselerini korumaktadırlar. Opsiyon işlemi arttıkça opsiyon fiyatları da etkilenecektir. Bu durumda; endeksin artıp veya azalmasına neden olacaktır.

Kısaca durum şudur. Vix endeks Opsiyon ile piyasalarda riski opsiyon ile hedge edersiniz. Yani riski başkasına satarsınız. Tabi bu riski devretmek isteyenlerin sayısı arttıkça risk/oynaklık endeksi de değer kazanır.

Korku Endeksi Nedir?

Vix yani Volalite endeksinin piyasalarda bilinen diğer bir adı korku endeksidir. Aynı zamanda fear index’te diyebiliriz. Bu korku endeksi adını almasının sebebi, piyasada yatırımcıların oynaklıktan korkarak yatırımdan çekinmeleri de ifade etmesinden kaynaklanır. Yatırımcılar, puslu havayı sevmez. Aşırı oynak piyasa bazı oyuncular için para kazanma imkanı sunarken özellikle kısa ve orta vadeli yatırımcılar için ön görülemez ve riskli bir ortam anlamına gelir. Vix endeksi yüksek olduğunda yatırımcılar, piyasada ne olacağı konusunda oldukça şaşkın bir haldedir. Piyasalarda hızlı düşüşler, hızlı düşüş ve yükselişler esnasında korku endeksi değeri yükselir. Bunun sebebi bir hisse hızlı yükseliyorsa kimse kolay kolay cesaret ederek o hisseye giremez. Veya tam tersi olarak hisse hızlıca düşüyorsa düşüşün devam edeceği korkusu ile hisseye girecek yatırımcı bulunmaz.

Volalite Endeksi Nasıl Ölçülür?

• Farklı vadelerde S&P 500 opsiyon sözleşmelerinin bir aylık dalgalanmalarını ölçmektedir. İleri vadeli sözleşmeler için Vix korku endeksi bir beklenti endeksidir.
• Endeksin en düşük değeri Aralık 1993’te; 9.31 olarak görülmüştür.
• Endeksin en yüksek değeri Kasım 2008’de; 80.86 olmuştur.

Ücretsiz 100 Bin TL ile VIX ENDEKSİ ALIP SATMAYA BAŞLAYABİLİRSİNİZ. Demo Hesap Açmak İçin Tıklayın

Vix Endeksi Nasıl Yorumlanır?

Vix endeksi 30’un üzerinde ise volitalite yüksek yani belirsizlikler çoktur. Endeks 20’nin altındaysa risk oldukça düşüktür, dalgalanmalar azdır. Vix korku endeksinin en önemli noktası %30’dur. Olumlu yönde bir sonuç elde edilmesi için önemli rakamın altında bir sonuç elde etmeliyiz. Korku endeksinde 20-30 arasındaki değerler normal değerler olarak kabul edilmiştir. Vix endeksinde değerin %60’ların üzerinde çıkması piyasa da büyük bir kargaşa çıkmasına neden olur.

• Vix’te 15’in altı: Piyasalarda Coşkunun en yüksek olduğu yerdir. Her şey Olumludur
• Vix’te 15-20 arası: Yatırımcılarda risk alma isteği oluşur.
• Vix’te 20-25 arası: Finansal piyasaların hepsi hafif dalgalı şöyle böyle diye tabir edilir.
• Vix’te 25-30 arası: Finansal piyasalarda ki bozulma artık görülmeye başlanmıştır.
• Vix’te 30 ve üzeri : Belirsizliklerin ve kayıpların en çok olduğu noktadır. Finansal piyasalar artık çökmeye başlamıştır.

Forex’te Korku Endeksi Alım Satımı

VIX korku endeksi bir türev ürünü olarak piyasaların oynaklığı üzerine işlem yapabilmenizi de sağlamaktadır. CBOE, 2004 yılının Mart ayında ilk alım-satım sözleşmesini işleme açmıştır. 2006 yılından bugüne ise forex piyasalarında oynaklık endeksi üzerine yükseliş veya düşüş yönlü pozisyon alınmaya başlanmıştır. Tarihsel verilere göre Volalite yani korku endeksinin genellikle borsa endeksi ile ters orantılı hareket ettiği görülmüştür.

Volatilite Nedir?

Piyasadaki volatiliteye göre Vix korku endeksi artar veya azalır. Türkçe karşılığı oynaklık anlamına gelir. Ürün fiyatı sabitse ve zor değişiyorsa burada düşük volatalite bulunmaktadır. Ürün fiyatı sürekli dalgalanıyorsa burada yüksek volatalite görülmektedir. Piyasalarda dalgalanmanın yüksek olduğu dönmelerde volatalite endeksi değer kazanır, piyasalarda dalgalanma düşük olduğu durumlarda ise volatalite endeksi değer kaybı yaşar. Örneğin; bir hisse senedi %20 artarken ertesi gün %40 azalıyorsa bu zaman için volatilitesi yüksek dönem denir. Volatilite hesaplanırken yüzdelik değişimin standart sapması alınır. Standart Sapma, veri sayısal değerlerinin en yüksek ve en düşük  değerler ile arada kalan değerlerin baz alınarak özetlenmesi için kullanılan bir ölçü birimidir.

Vix Endeksi ve Borsalar Arasındaki İlişki

Amerika borsaları (SP500, Nasdaq ve DJIST) ve vix index arasında önemli bir ilişki vardır. Vix endeksi düştüğünde piyasalardaki belirsizliklerin azaldığı varsayılır. Bu sayede Dünyadaki gelişmiş ve gelişmekte olan borsalar özellikle Amerikan borsası risk iştahında artıştan dolayı genellikle  yükselişe geçmektedir. Vix korku endeksi, yükseldiğinde ise piyasada birçok belirsizliğin olduğu düşünülür. Yatırımcılar korkmaktadır. Bu korku sırasında piyasaların keyfini kaçıran herhangi bir haber sonrası borsalarda satışlar gerçekleşmektedir. Vix korku endeksi yükseldiğinde belirsizlik düzeyi artar. Bu nedenle piyasaya güven azalır ve yatırımcılar satış yapmaya başlar, satışlar çoğalınca borsalarda düşüş görülmektedir. Vix endeksi düştüğünde borsalarda alım başlar ve güven artar.

Vix Volatilite Endeksi ile Altın İlişkisi

Volatilite endeksinin yükselmesinin fayda sağladığı nadir yatırım araçlarından olan altın fiyatı ve Usdjpy paratesi olarak görülür. Genel olarak vix endeksiyle, usdjpy arasında ters ilişki vardır. Volatilite endeksi ve ons altın fiyatı arasında ise doğru orantı vardır. Korku endeksi azalırsa Usdjpy paritesi yükselir, altın fiyatı azalır. Vix korku endeksi artarsa altın fiyatları artar ve usdjpy paritesi düşer. Piyasalardaki riskin çoğaldığı dönemlerde yatırımcılar Japon yeni ve altın satın almaktadır. Riskin düştüğü dönemlerde ise yatırımcılar altın ve Japon yeni satarak borsaya dönmektedirler.

Yazan: Mücahit DURAK

Kaynakça

• www.thedoviz.com
• www.piyasalar.org
• piyasarehberi.org